________________
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
૨૭૯
डाननशास्त्रमा ]
શયતત્ત્વ-પ્રજ્ઞાપન अथ तिर्यगूर्ध्वप्रचयावावेदयति
एक्को व दुगे बहुगा संखातीदा तदो अणंता य। दव्वाणं च पदेसा संति हि समय त्ति कालस्स।।१४१ ।।
एको वा द्वौ बहवः संख्यातीतास्ततोऽनन्ताश्च । द्रव्याणां च प्रदेशाः सन्ति हि समया इति कालस्य।। १४१।।
प्रदेशप्रचयो हि तिर्यकप्रचयः समयविशिष्टवृत्तिप्रचयस्तदूर्ध्वप्रचयः। तत्राकाशस्यावस्थितानन्तप्रदेशत्वाद्धर्माधर्मयोरवस्थितासंख्येयप्रदेशत्वाज्जीवस्यानवस्थितासंख्येयप्रदेशत्वा
अथ तिर्यक्प्रचयोर्द्धप्रचयौ निरूपयति- एक्को व दुगे बहुगा संखातीदा तदो अणंता य एको वा द्वौ बहवः संख्यातीतास्ततोऽनन्ताश्च। दव्वाणं च पदेसा संति हि कालद्रव्यं विहाय पञ्चद्रव्याणां संबन्धिन एते प्रदेशा यथासंभवं सन्ति हि स्फुटम्। समय त्ति कालस्स कालस्य पुनः पूर्वोक्त-संख्योपेताः समयाः सन्तीति। तद्यथा-एकाकारपरमसमरसीभावपरिणतपरमानन्दैकलक्षणसुखाम-तभरितावस्थानां केवलज्ञानादिव्यक्तिरूपानन्तगुणाधारभूतानां लोकाकाशप्रमितशुद्धसंख्येयप्रदेशा-नां मुक्तात्मपदार्थे योऽसौ प्रचयः समूहः समुदायो राशिः स। किं किं भण्यते। तिर्यक्प्रचय इति
હવે તિર્યકપ્રચય તથા ઊર્ધ્વપ્રચય જણાવે છે:
વર્તે પ્રદેશો દ્રવ્યને, જે એક અથવા બે અને
બહુ વા અસંખ્ય, અનંત છે; વળી હોય સમયો કાળને. ૧૪૧. अन्वयार्थ:- [द्रव्याणां च] द्रव्योने [एकः] , [द्वौ ] , [ बहवः ] Ju, [संख्यातीताः ] असंध्य [वा] अथवा [ ततः अनन्ताः च अनंत [प्रदेशाः ] प्रदेश [ सन्ति हि] . [ कालस्य ] ने [ समयाः इति ] 'समयो' छ.
ટીકા - પ્રદેશોનો પ્રચય (સમૂહ) તે તિર્યકપ્રચય અને સમયવિશિષ્ટ વૃત્તિઓનો પ્રચય તે ઊર્ધ્વપ્રચય.
ત્યાં આકાશ અવસ્થિત (-નિશ્ચળ, સ્થિર) અનંત પ્રદેશોવાળું હોવાથી, ધર્મ તથા અધર્મ અવસ્થિત અસંખ્ય પ્રદેશોવાળાં હોવાથી, જીવ અનવસ્થિત (અસ્થિર ) અસંખ્ય
१. तिर्य = ती२छो; माओ; क्षेत्र-अपेक्षित. २. = यो; -अपेक्षित. 3. वृत्ति = वर्तते; परिणति; पर्याय, उत्पाह-व्यय-धौव्य, मस्तित्व.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
