Pravachana sara

SR No.: 008294
Original Sutra Author: Kundkundacharya
Author: Himmatlal Jethalal Shah
Publisher: Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust
Publication Year: 1980
Total Pages: 548
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse
File Size: 3 MB

Page 183

Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
૧૪૮
પ્રવચનસાર
[ भगवान श्रीकुंदु:
तत्त्वतः समस्तमपि वस्तुजातं परिच्छिन्दतः क्षीयत एवातत्त्वाभिनिवेशसंस्कारकारी मोहोपचयः। अतो हि मोहक्षपणे परमं शब्दब्रह्मोपासनं भावज्ञानावष्टम्भदृढीकृतपरिणामेन सम्यगधीयमानमुपायान्तरम्।। ८६ ।। अथ कथं जैनेन्द्रे शब्दब्रह्मणि किलार्थानां व्यवस्थितिरिति वितर्कयति
दव्वाणि गुणा तेसिं पज्जाया अट्ठसण्णया भणिया। तेसु गुणपज्जयाणं अप्पा दव्व त्ति उवदेसो।। ८७।।
द्रव्याणि गुणास्तेषां पर्याया अर्थसंज्ञया भणिताः।। तेषु गुणपर्यायाणामात्मा द्रव्यमित्युपदेशः।। ८७।।
प्रमाणैर्बुध्यमानस्य जानतो जीवस्य नियमान्निश्चयात्। किं फलं भवति। खीयदि मोहोवचयो दुरभिनिवेशसंस्कारकारी मोहोपचयः क्षीयते प्रलीयते क्षयं याति। तम्हा सत्थं समधिदव्वं तस्माच्छास्त्रं सम्यगध्येतव्यं पठनीयमिति। तद्यथा-वीतरागसर्वज्ञप्रणीतशास्त्रात् ‘एगो मे सस्सदो अप्पा' इत्यादि परमात्मोपदेशकश्रुतज्ञानेन तावदात्मानं जानीते कश्चिद्भव्यः, तदनन्तरं विशिष्टाभ्यासवशेन परमसमाधिकाले रागादिविकल्परहितमानसप्रत्यक्षेण च तमेवात्मानं परिच्छिनत्ति, तथैवानुमानेन वा।
પ્રમાણસમૂહ વડે તત્ત્વતઃ સમસ્ત વસ્તુમાત્રને જાણતાં, અતત્ત્વઅભિનિવેશના સંસ્કાર કરનારો મોહોપચય ક્ષય પામે જ છે. માટે મોહનો ક્ષય કરવામાં, પરમ શબ્દબ્રહ્મની ઉપાસનાનો ભાવજ્ઞાનના અવલંબન વડે દઢ કરેલા પરિણામથી સમ્યક પ્રકારે અભ્યાસ કરવો તે ઉપાયાન્તર છે. (જે પરિણામ ભાવજ્ઞાનના અવલંબન વડે દઢીકૃત હોય એવા પરિણામથી દ્રવ્યશ્રુતનો અભ્યાસ કરવો તે મોક્ષય ६२वामा उपायान्तर छ.) ८६. હવે જિનંદ્રના શબ્દબ્રહ્મમાં અર્થોની વ્યવસ્થા (પદાર્થોની સ્થિતિ) કઈ રીતે છે તે વિચારે છેઃ
द्रव्यो, अोने पर्ययो सौ 'अर्थ 'संशाथी sai;
ગુણ-પર્યયોનો આતમા છે દ્રવ્ય જિન-ઉપદેશમાં. ૮૭. सन्ययार्थ:- [ द्रव्याणि ] द्रव्यो, [गुणाः ] Bो [ तेषां पर्यायाः] भने तमन। पायो [अर्थसंज्ञया ] 'अर्थ' नामथी [भणिताः ] छ [ तेषु ] तमi, [ गुणपर्यायाणाम् आत्मा द्रव्यम् ] ગુણ-પર્યાયોનો આત્મા દ્રવ્ય છે (અર્થાત ગુણો અને પર્યાયોનું સ્વરૂપ-સત્ત્વ દ્રવ્ય જ છે, તેઓ ભિન્ન वस्तु नथी) [इति उपदेशः ] ओम (निंद्रनो) ७५हेश .
१. तत्वत: = यथार्थ स्५३५ ૨. અતત્ત્વ-અભિનિવેશ = યથાર્થ વસ્તસ્વરૂપથી વિપરીત અભિપ્રાય
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com