Pravachana sara

SR No.: 008294
Original Sutra Author: Kundkundacharya
Author: Himmatlal Jethalal Shah
Publisher: Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust
Publication Year: 1980
Total Pages: 548
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse
File Size: 3 MB

Page 126

Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
કહાનજૈનશાસ્ત્રમાળા ]
सातत्त्व-प्रशान
अस्त्यमूर्तं मूर्तमतीन्द्रियमैन्द्रियं चार्थेषु।
ज्ञानं च तथा सौख्यं यत्तेषु परं च तत् ज्ञेयम्।। ५३।। अत्र ज्ञानं सौख्यं च मूर्तमिन्द्रियजं चैकमस्ति। इतरदमूर्तमतीन्द्रियं चास्ति। तत्र यदमूर्तमतीन्द्रियं च तत्प्रधानत्वादुपादेयत्वेन ज्ञातव्यम्। तत्राद्यं मूर्ताभिः क्षायोपशमिकीभिरुपयोगशक्तिभिस्तथाविधेभ्य इन्द्रियेभ्यः समुत्पद्यमानं परायत्तत्वात् कादाचित्कं
अथ ज्ञानप्रपञ्चव्याख्यानानन्तरं ज्ञानाधारसर्वज्ञं नमस्करोति
तस्स णमाइं लोगो देवासुरमणुअरायसंबंधो।
भत्तो करेदि णिचं उवजुत्तो तं तहा वि अहं।।२।। करेदि करोति। स कः। लोगो लोकः। कथंभूतः। देवासुरमणुअरायसंबंधो देवासुरमनुष्यराजसंबन्धः। पुनरपि कथंभूतः। भत्तो भक्तः। णिचं नित्यं सर्वकालम्। पुनरपि किंविशिष्टः। उवजुत्तो उपयुक्त उद्यतः। इत्थंभूतो लोकः कां करोति। णमाइं नमस्यां नमस्क्रियाम्। कस्य। तस्स तस्य पूर्वोक्तसर्वज्ञस्य। तं तहा वि अहं तं सर्वज्ञ तथा तेनैव प्रकारेणाहमपि ग्रन्थकर्ता नमस्करोमीति। अयमत्रार्थ:-यथा देवेन्द्रचक्रवर्त्यादयोऽनन्ता–क्षयसुखादिगुणास्पदं सर्वज्ञस्वरूपं नमस्कुर्वन्ति, तथैवाहमपि तत्पदाभिलाषी परमभक्त्या प्रणमामि।। *२।। एवमष्टाभिः स्थलैात्रिंशद्गाथास्तदनन्तरं नमस्कारगाथा चेति समुदायेन त्रयस्त्रिंशत्सूत्रैर्ज्ञानप्रपञ्चनामा तृतीयोऽन्तराधिकारः समाप्तः। अथ सुखप्रपञ्चाभिधानान्तराधिकारे-ऽष्टादश गाथा भवन्ति। अत्र पञ्चस्थलानि, तेषु प्रथमस्थले 'अत्थि अमुत्तं'
अन्वयार्थ:- [अर्थेषु ज्ञानं ] ५ों संबंधी शान [अमूर्तं मूर्तं ] अमूर्त भूर्त, [अतीन्द्रियं ऐन्द्रियं च अस्ति] सतीद्रिय : अद्रिय छोय छ; [च तथा सौख्यं] भने से ४ प्रभा (अमूर्त : भूर्त, मताद्रिय : अद्रिय) सुप छोय छे. [ तेषु च यत् परं] तम प्रधान-उत्कृष्ट छ [ तत् ज्ञेयम् ] તે ઉપાદેયપણે જાણવું.
ટીકા- અહીં, (જ્ઞાન તેમ જ સુખ બે પ્રકારનું છે- ) એક જ્ઞાન તેમ જ સુખ મૂર્ત અને "ઇન્દ્રિયજ છે; અને બીજાં (જ્ઞાન તેમ જ સુખ) અમૂર્ત અને અતીન્દ્રિય છે. તેમાં જે અમૂર્ત અને અતીન્દ્રિય છે તે પ્રધાન હોવાથી ઉપાદેયપણે જાણવું.
ત્યાં, પહેલું જ્ઞાન તેમ જ સુખ મૂર્ત એવી ક્ષાયોપથમિક ઉપયોગશક્તિઓ વડે તથાવિધ (તે તે પ્રકારની) ઇન્દ્રિયો દ્વારા ઊપજતું થયું પરાધીન હોવાથી 'કાદાચિત્ય,
૧. ઇન્દ્રિયજ = ઇન્દ્રિયો દ્વારા ઉત્પન્ન થતું; એંદ્રિય २. SEयित् = शयित-ओवा२. होय मे; अनित्य.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com