________________
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
૪૧૮ ]
થન રત્નાકર ભાગ-૭ यथा पुन: स एव पुरुषो वृत्तिनिमित्तं न सेवते राजानम्। तत्सोऽपि न ददाति राजा विविधान् भोगान् सुखोत्पादकान्।। २२६ ।। एवमेव सम्यग्दृष्टि: विषयार्थ सेवते न कर्मरजः। तत्तन्न ददाति कर्म विविधान् भोगान् सुखोत्पादकान्।। २२७।।
ગાથાર્થઃ- [વથા ] જેમ [ રૂદ] આ જગતમાં [ 5: પિ પુરુષ: ] કોઈ પુરુષ [વૃત્તિનિમિત્ત તુ] આજીવિકા અર્થે [૨ નાન] રાજાને [ સેવ7] સેવે છે [ તદ્] તો [ સા રાના nિ] તે રાજા પણ તેને [ સુથ્વોત્પાવવાન] સુખ ઉત્પન્ન કરનારા [ વિવિધાન ] અનેક પ્રકારના [ મો IIન] ભોગો [વાતિ] આપે છે, [gવમ્ વ ] તેવી જ રીતે [ નીવપુરુષ: ] જીવપુરુષ [ સુનિનિત્તમ] સુખ અર્થે [ રન:] કર્મરજને [ સેવત] સેવે છે [ત૬] તો [ તત્ ર્મ ] તે કર્મ પણ તેને [ જુવો–ાવાન્ ] સુખ ઉત્પન્ન કરનારા વિવિધાન ] અનેક પ્રકારના [ભો*IIન] ભોગો [૨વાતિ ] આપે છે.
| [ પુન:] વળી [ કથા] જેમ [ : gવ પુરુષ:] તે જ પુરુષ [વૃત્તિનિમિત્ત] આજીવિકા અર્થે [૨ની ] રાજાને [ન સેવત] નથી સેવતો [૬] તો [સ: ૨/ના.
3] તે રાજા પણ તેને [ સુવોત્પાવવાન] સુખ ઉત્પન્ન કરનારા [ વિવિધાન] અનેક પ્રકારના [ભો II] ભોગો [ ન વવાતિ] નથી આપતો, [વમ્ વ ] તેવી જ રીતે [સચદfe: ] સમ્યગ્દષ્ટિ [ વિષયાર્થ] વિષય અર્થે [ વર્મરન: ] કર્મરજને [ન સેવત] નથી સેવતો [૬] તો (અર્થાત્ તેથી) [ તત્ વર્ષ ] તે કર્મ પણ તેને [ સુવોત્પાવવાન ] સુખ ઉત્પન્ન કરનારા [ વિવિધીન] અનેક પ્રકારના [ મો II] ભોગો [૨ વાતિ] નથી આપતું.
ટીકાઃ- જેમ કોઈ પુરુષ ફળ અર્થે રાજાને સેવે છે તો તે રાજા તેને ફળ આપે છે, તેમ જીવ ફળ અર્થે કર્મને સેવે છે તો તે કર્મ તેને ફળ આપે છે. વળી જેમ તે જ પુરુષ ફળ અર્થે રાજાને નથી સેવતો તો તે રાજા તેને ફળ નથી આપતો, તેમ સમ્યગ્દષ્ટિ ફળ અર્થે કર્મને નથી સેવતો તો (અર્થાત્ તેથી) તે કર્મ તેને ફળ નથી આપતું. એમ તાત્પર્ય ( અર્થાત કહેવાનો આશય) છે.
ભાવાર્થ- અહીં એક આશય તો આ પ્રમાણે છે:- અજ્ઞાની વિષયસુખ અર્થ અર્થાત્ રંજિત પરિણામ અર્થે ઉદયાગત કર્મને સેવે છે તેથી તે કર્મ તેને (વર્તમાનમાં) રંજિત પરિણામ આપે છે. જ્ઞાની વિષયસુખ અર્થ અર્થાત્ રંજિત પરિણામ અર્થે ઉદયાગત કર્મને સેવતો નથી તેથી તે કર્મ તેને રંજિત પરિણામ ઉત્પન્ન કરતું નથી.
બીજો આશય આ પ્રમાણે છે:- અજ્ઞાની સુખ (-રાગાદિપરિણામ) ઉત્પન્ન
Please inform us of any errors on Rajesh@AtmaDharma.com