________________
૨૦૯
‘આવો ભાવ...’ મિથ્યાત્વનું એક અંગ છે, ‘મિથ્યાત્વમય છે...’ શું ? તુ યત્ પર: પુમાન્ પરસ્ત્ર મરાનીવિતવું:હસૌમ્ યંત્’“તે કેવો ભાવ ? તે ભાવ એવો કે કોઈ પુરુષ...' એટલે કોઈ આત્મા. (પરસ્ય) અન્ય પુરુષનાં.... (મરાનીવિતવું: સૌણ્યમ્) મરણ-પ્રાણઘાત...’ જુઓ ! વ્યાખ્યા સરસ કરી ! હું બીજાના પ્રાણનો ઘા૨ કરી શકું છું એ માન્યતા મિથ્યાષ્ટિની છે. આહા..હા...! મરણની વ્યાખ્યા આ કરી. એના પ્રાણ જે છે - પાંચ ઇન્દ્રિય, મન, વચન ને કાયા, શ્વાસ, આયુષ્ય, એનો ઘાત કરી શકું એટલે કે બીજાનું મરણ કરી શકું એટલે કે બીજાના પ્રાણનો હું વિયોગ કરી શકું એ માન્યતા મિથ્યાત્વ છે.
—
કળશ-૧૬૮
આહા..હા...!
પછી બીજું ‘જીવિત...’ બીજા પ્રાણીનું જીવતર એટલે પ્રાણની રક્ષા કરી શકું. આહા..હા...! કહો, માતા બાળકની રક્ષા નથી કરતી ? કહે છે કે, ૫૨ના પ્રાણ એના કારણે રહે છે. એને આ કહે છે કે, એના પ્રાણ હું રાખું, એના પ્રાણને હું રાખું એવું ૫૨નું જીવતર કરી દઉં, પ૨ને જીવતો રાખું એ માન્યતા મિથ્યાત્વ છે. આકરી વાતું છે.
મુમુક્ષુ :– ગામેગામ પાંજરાપોળ કરી છે.
-
ઉત્તર :– કોણ કરે છે ? એ તો જરી શુભરાગ હોય અને એ ક્રિયા થવાની (હોય) એ થાય. પણ ‘આ (ક્રિયા) મેં કરી છે, ગાયુને બચાવવા માટે આ પાંજરાપોળ મેં કરી છે’ એ ભાવ મિથ્યાત્વ છે. આકરું કામ છે. આ વાત તો અવલદોમ છે, ભાઈ ! સંસારના અભિપ્રાયથી આખી વાત ફે૨ છે. આહા..હા...! હું આ છોકરાને ભણાવી દઉં, એ ભણીને તાજો થાય, એને હું સુખની સામગ્રી આપું. સુખી કરુંનો અર્થ ? સુખી કરુંની વ્યાખ્યા બીજી છે, જુઓ !
પહેલા એમ કીધું, પ્રાણઘાત કરી શકું. પરના પ્રાણને આયુષ્યના પ્રાણને મારી – હણી શકું, એના મન-વચન-કાયાના પ્રાણને હું મારી શકું – એવો જે ભાવ... આહા..હા...! એ મિથ્યાત્વભાવ (છે), એ મિથ્યાત્વનું એક અંગ છે. મિથ્યાત્વના તો ઘણા પ્રકા૨ છે એમાં આ એક મિથ્યાત્વનો પ્રકાર છે. આહા..હા...!
પ્રાણરક્ષા... બીજાના પ્રાણની હું રક્ષા કરી શકું. આ..હા..હા...! આ દવા-બવા (પીવડાવીને) ડૉક્ટરો પ્રાણની રક્ષા નથી કરી શકતા ? બીજાના પ્રાણની રક્ષા ! એનું આયુષ્ય છે ત્યાં સુધી એ રહે છે. એને ઠેકાણે આ એને આયુષ્ય આપે છે તે રક્ષા કરે ? આહા..હા...! આ બધી વાતું તો જગતથી જુદી છે, ભાઈ !
પ્રશ્ન :- બચાવી શકે એને બચાવવાના ભાવ કરી શકે ?
સમાધાન :- બચાવવાના ભાવ બચાવી શકું એમ માનવું એ મિથ્યાત્વ છે. પેલા તેરાપંથી કહે છે ઈ બીજી વાત છે. સ્થાનકવાસીમાંથી આવ્યા એટલે એમ કહે ને કે, બીજાને બચાવવાનો ભાવ મિથ્યાત્વ છે. બચાવી શકું છું ઈ માન્યતાની જ ખબર નથી. ફક્ત, બચાવું