Page Text
________________
ત્યાં સુધી અંધારા જેવો સંસારનો આડંબર સ્થિર રહે છે. હકીકતમાં,આ શરીર મિથ્યા ભ્રમ ના સમૂહ થી ઉત્પન્ન થયેલું છે, અને આપત્તિઓના સ્થાનક-રૂપ છે.
જે પુરુષ તે શરીરને "તત્વબોધ" ના અનુસંધાનથી મિથ્યા જુએ છે, તેને જ "દેખતો" સમજવો (તે જ સાચું જુએ છે) "દેશ અને કાળ ને લીધે જે જે સુખ-દુઃખ થાય છે તેની સાથે મારે કોઈ સંબંધ નથી" એમ જે પુરુષ "ભ્રમ-રહિતપણા" ને જાણે છે તે પુરુષને જ "જાણનારો" સમજવો.
જેનો અંત કે પાર નથી,એવાં દિશા,આકાશ અને કાળ આદિ-અને-તેમાં રહેલા જે પદાર્થો છે"તે સધળામાં હું (આત્મા) છું" એમ જે જાણે છે-તેને જ "વિચક્ષણ" સમજવો.
વાળના અગ્ર ભાગના લાખમાં ભાગના કરોડો કટકા કરતાં,તેઓમાં ના એક કટકા ની જે સૂક્ષ્મતા થાય, તે કરતાં પણ મારી સૂક્ષ્મતા અધિક છે,અને "એવી સૂક્ષ્મતા હોવા છતાં પણ હું (આત્મા) વ્યાપક છું." એમ જે વિચારે છે તેને જ "વિચાર-વાળો" સમજવો.
જીવ અને જગત એ સર્વ બ્રહ્મ જ છે, એમ જે નિત્ય અભેદ દૃષ્ટિ થી જુએ છે, તેને જ "દેખતો" સમજવો. સર્વશક્તિમાન,અનંત-રૂપ,અને અદ્વિતીય ચૈતન્ય-જે આત્મા છે-તે જ સર્વ પદાર્થમાં રહેલ છે, એમ જે પુરુષ મનમાં જાણે છે તેને જ "જ્ઞાની" સમજવો.
આધિ-વ્યાધિઓના ઉદ્વેગ થી ભય પામતો,અને જન્મ-મરણ-વાળો "દેહ" હું નથી. એમ જે વિવેક થી જાણે છે તેને "વિચક્ષણ" (બુદ્ધિશાળી) સમજવો. મારો વિસ્તાર આડે,ઉંચે તથા નીચે વ્યાપક છે, અને મારાથી બીજા કોઈ છે જ નહિ, એમ જે જુએ છે તેને જ "દેખતો" સમજવો.
જેમ,દોરમાં મણિઓનો સમૂહ પરોવાયેલો હોય છે, તેમ સઘળી જગત મારામાં પરોવાયેલું છેઅને હું ચિત્ત-રૂપ નથી જ-એવું જે જાણે છે તેને "વિચક્ષણ" સમજવો. હું, જે "જીવ" કહેવાય છે, જે "જગત" કહેવાય છે, તે નથી,પણ,વર્તમાન-ભૂત અને ભવિષ્યમાંકેવળ "ચૈતન્ય-એક-રસ-બ્રહ્મ" જ છે-એમ જે જુએ છે તે જ "જુએ" છે.
જેમ.તરંગ એ સમદનો જ અવયવ છે.તેમ જે કંઈ "રૈલોક્ય" છે તે મારો જ અવયવ છે. એમ, જે પુરુષ અંતઃકરણમાં જાણે છે-તે જ "દેખતો" છે. આ જે "ત્રિલોકી" (સૃષ્ટિ) છે, તે પોતાની સત્તા વગરની હોવાથી શબ જેવી છે, તે શોક કરવાનું જ પાત્ર છે, મારી પોતાની સત્તા આપીને હું જ તે (સૃષ્ટિ) ને પાળું છું અને જો હું મારી નજર કરડી (કડક) કરું છું તો તેને તુરત જ પીડાઈ જાય એવી છે,આથી એ મારી નાની બહેન જેવી છે-એમ જે પુરુષ જાણે છે-તે જ "દેખતો" છે.
જે મહાત્મા-પુરુષ નું "હું પણું-તું પણું" દેહાદિક થી નિવૃત્તિ પામ્યાં હોય છે, અને આત્મા-પણામાં જ લીન થયા હોય છે તે જ ઉત્તમ વિચારવાળા છે અને તે જ "દેખતા" છે.(તે જ સાચું દેખે છે) સર્વ જગત ને પૂરનારા (ભરનારા)-પોતાના "ચૈતન્ય-મય-સ્વ-રૂપ" ને - જે પુરુષ, દૃશ્ય (જગત) ના મિશ્રણ થી રહિત દેખે છે -તે જ "દેખતો" છે.
સુખ-દુઃખ-જન્મ-મરણ-વગેરેના નિત્યાનિત્ય વિવેકથી થયેલા આત્મ-વિચારો-એ સંધળું હું જ છું, એમ જે જાણે છે તે-પુરુષ વ્યવહાર ને જોતો હોય તો પણ કોઈ રીતે "સ્વરૂપ"થી ભ્રષ્ટ થતો નથી. જગત મારી સત્તા થી ભરપૂર છે, અને મેં આપેલા આનંદ ના લેશથી જ તૃપ્ત છે, તે (જગત) ના એક ભાગમાં રહેનારી આ "લોક" કે "પરલોક" ની "ભોગ્ય-વસ્તુ" ઓથી
| SR No. | 008126 |
| Book Title | Yog Vaasishtha Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Anil Pravinbhai Shukla |
| Publisher | Anil Pravinbhai Shukla |
| Publication Year | 2014 |
| Total Pages | 301 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Other |
| File Size | 6 MB |