Page Text
________________
163
અખંડ બ્રહ્મની એકતા પામીને રહેવાય તો ચારે બાજુ સુખનો જ પ્રાદુર્ભાવ થાય. મારા અજ્ઞાનની શાંતિ માટે હવે હું કુળગુરુ શુક્રાચાર્ય ને જ. "આ સંસાર શું છે ? જીવ કોણ છે ? જીવ પરબ્રહ્મ-રૂપે કેમ થાય?" એવા પ્રકારના આત્મા ના અવલોકન વિષે પૂછું. સેવક-જન પર તરત જ પ્રસન્ન થનારા શુક્રાચાર્યનું હું ચિતવન કરું એટલે તે તરત પધારશે,અને પોતાની વાણીથી અનંત શક્તિવાળા આત્માનો ઉપદેશ કરશે, એટલે હું પોતે તે અખંડ આત્મ-સ્વરૂપ માં જ રહીશ.
(ર૬) ગુરુનું આગમન અને તેમનો સંક્ષિપ્ત ઉપદેશ.
વસિષ્ઠ કહે છે કે-હે રામ,બલિરાજાએ એ પ્રમાણે વિચાર કર્યો અને તેણે નેત્રો મીંચીને શુક્રાચાર્ય નું ધ્યાન કર્યું. શુક્રાચાર્ય બ્રહ્મ-રૂપ હોવાથી સર્વવ્યાપક છે, તેમણે જાણ્યું કે-મારો શિષ્ય,પોતાના નગરમાં "તત્વ" ને જાણવા સારું, મારા દર્શન ની ઈચ્છા રાખે છે એટલે પોતાના યોગ-સામર્થ્યથી તે બલિરાજાની પાસે આવ્યા.
બલિરાજા,શુક્રાચાર્યના આગમનથી પ્રફુલ્લિત થયો અને તેમનો યથોચિત સત્કાર કરીને આસન આપ્યું. અને પૂછયું કે-મહાન મોહને આપનારા ભોગો પર મને અરુચિ ઉત્પન્ન થઇ છે. એટલા માટે હું એ મહાન મોહને હરણ કરનારા તત્વને જાણવા ઈચ્છું છું. આ વિષયસુખ ની પરાકાષ્ઠા ક્યાં સુધી છે? વિષયસુખ કયા પદાર્થમય છે? હું કોણ છું? આપ કોણ છો? અને સધળા લોકો કોણ છે? આ વિશે મને આપ શીધ્ર કહો.
શુક્રાચાર્ય કહે છે કે-હે,રાજા,મને આકાશમાર્ગ માં જવાની ઉતાવળ છે અને આ વિષયમાં વધારે કહેવાનું કોઈ પ્રયોજન પણ નથી માટે સંક્ષેપથી સધળા પ્રશ્નો નો સાર હું કહું છું તે તમે સાંભળો. "આ સઘળું જગત એ ચૈતન્ય નું જ દૃશ્ય છે અને તેની સિદ્ધિ પણ ચૈતન્યને આધીન છે. આથી વિષયસુખની પરાકાષ્ઠા પણ ચૈતન્ય સુધી જ છે. વિષયસુખ એ ચૈતન્યમાં કલ્પિત હોવાને લીધે.ચૈતન્યમય જ છે. તમે ચૈતન્ય છો.હું ચૈતન્ય છે અને સઘળા લોકો પણ ચૈતન્ય જ છે."
આ મેં તમને સઘળા પ્રશ્નો નો સંક્ષિપ્ત ઉત્તર કહ્યો. જો તમે વિવેકી હશો તો આટલા ઉત્તરમાંથી સઘળું સમજી જશો. "ચૈતન્યમાં દૃશ્યો (જગત)ની "કુલના" થઇ છે તે જ બંધ (કે-બંધન) કહેવાય છે. અને ચૈતન્યમાંથી તે કલ્પનાનું છુટી જવું, એ જ મક્તિ કહેવાય છે. દૃશ્યો (જગત કે જગતના પદાર્થો) વગરનું જે ચૈતન્ય છે તે જ પૂર્ણ આત્મા છે." એટલો જ આ સઘળા સિદ્ધાંતો નો સાર છે.આ નિશ્ચય ને સ્વીકારીને જો તમે "અવલોકન" કરશો. તો તમે "પોતાની મેળે જ પોતાથી" અનંત-પદ-રૂપ પરમાત્માને પ્રાપ્ત થશો.
હું હવે દેવ-લોકમાં જાઉં છું ત્યાં સપ્તર્ષિઓ ભેગા થયા છે. અને મારે પણ દેવતાઓના કોઈ કામ માટે ત્યાં અવશ્ય જવું પડે તેમ છે.જ્યાં સુધી દેહ છે, ત્યાં સુધી મુક્ત-બુદ્ધિ-વાળા પુરુષો ને પણ આવી ક્રિયાઓ કરવી પડે છે!!
વસિષ્ઠ કહે છે કે-શુક્રાચાર્ય સંક્ષિપ્ત માં એટલું બોલીને આકાશ-માર્ગે ચાલતા થયા અને ત્યાંથી અદૃશ્ય થયા.
(૨બલિરાજાને પર્ણાનંદ ચૈતન્યસ્વરૂપે વિશ્રાંતિ મળી
વસિષ્ઠ કહે છે કે-હે,રામ,દેવો અને દૈત્યોની સભામાં અત્યંત વખણાયેલા એ શુક્રાચાર્યના ગયા પછી, બલિરાજાએ મન થી આ પ્રમાણે વિચાર કર્યો"સદગુરુ શુક્રાચાર્યે સાચું જ કહ્યું છે.આ જે સધળું બ્રહ્માંડ છે, તે ચૈતન્ય જ છે.
| SR No. | 008126 |
| Book Title | Yog Vaasishtha Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Anil Pravinbhai Shukla |
| Publisher | Anil Pravinbhai Shukla |
| Publication Year | 2014 |
| Total Pages | 301 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Other |
| File Size | 6 MB |