Page Text
________________
123
જે પુરુષ વ્યવહારમાં પ્રવર્તે છે-તે પુરુષ મુક્ત જ છે.એવો મારો નિશ્ચય છે. જે પુરુષો 'જ્ઞાન ને યોગ્ય મનુષ્ય નો અવતાર' પામીને- 'કર્તા છું' એવો આગ્રહ રાખીને કર્મો કરે છેતેઓ સ્વર્ગમાંથી નર્કમાં જાય છે અને નર્કમાંથી પાછા સ્વર્ગમાં જાય છે. વારંવાર જન્મ-મરણને પામે છે)
કેટલાએક પુરુષો સત્કર્મો નહિ કરતાં,નિષિદ્ધ કર્મોમાં જ તત્પર રહે છે-તેઓ એક નર્કમાંથી બીજા નર્કમાં,એક દુઃખમાંથી બીજા દુઃખમાં,અને એક ભયમાંથી બીજા ભય ને પ્રાપ્ત થયા કરે છે. કેટલાએક વાસના-રૂપી તંતુઓથી બંધાયેલા જીવો અનુક્રમે દુષ્ટ કર્મોનાં ફળો ભોગવતાં-ભોગવતાં, પશુ-પક્ષીની યોનિમાં અવતરેલા હોય છે.તેઓ પશુ-પક્ષીની યોનિમાંથી સ્થાવર અવતાર ને અને પાછા સ્થાવરમાંથી પશુ-પક્ષીના અવતારને પ્રાપ્ત થાય છે. જયારે,કેટલાએક ભાગ્યશાળી અને મનના સાક્ષીનો વિચાર કરનાર-આત્મવેત્તા પુરુષો,તો તૃષ્ણા-રૂપી બેડીને તોડીને-પરમ કૈવલ્ય-રૂપ પદને પ્રાપ્ત થાય છે.
ળો થયો હોને આ જન્મમા પામે છે.અને
હે, રામ,પહેલાં,કેટલાએક બીજા અવતારો ભોગવીને જે પુરુષ અહીં "રજોગુણ-મિશ્રિત સાત્વિક જન્મવાળો થયો હોય, તે પુરુષ સત્સંગ આદિના પ્રભાવથી બ્રહ્મ-વિધાને પ્રાપ્ત થાય છે.અને આ જન્મમાં જ મુક્ત થાય છે. આવા જન્મ-વાળો મનુષ્ય જન્મે ત્યારથી જ પૂર્ણિમાના ચંદ્રની પેઠે (જ્ઞાનમાં વૃદ્ધિ પામે છે, અને, આ જન્મમાં જ વૈરાગ્ય-આદિ સાધનો ની સંપત્તિ તેને પોતાની મેળે જ પ્રાપ્ત થાય છે. તેનામાં શુભ (સારી-કે કલ્યાણકારી) વિધાઓ તરત જ પ્રગટ થાય છે.અને શ્રેષ્ઠતા,પ્રિયતા,મૈત્રી,સૌમ્યતા,કરુણા,અને વિદ્વતા-વગેરે સદગુણો -તે પુરુષ નું સર્વદા સેવન કરે છે.
જે પુરુષ,વ્યવહાર સંબંધી સધળાં કાર્યો કરવા છતાં,તે કાર્યોનું ફળ સારી રીતે મળે કે તે ફળ નષ્ટ થઇ જાય, તો પણ સમ-બુદ્ધિ-વાળો રહે,ને હર્ષ કે શોક ના પામેતો તે પુરુષનાં સઘળાં સુખ-દુઃખ નાશ પામે છે અને તેના શ્રદ્ધા-આદિ ગુણો શુદ્ધતાને પ્રાપ્ત થાય છે. સંસારના સર્વ લોકો આવા ઉત્તમ આચારવાળા -મનુષ્યને ઈચ્છે છે.
ઉત્તમ ગુણોથી પૂર્ણ થયેલો એ પુરુષ પછી ગુરૂને જ અનુસરે છે. અને તે ગુરૂ તેને વિવેકના ઉપાયોનો ઉપદેશ કરીને મનન કરવામાં જોડે છે. પછી,એ પુરુષ,વિચાર અને વૈરાગ્ય થી સંપન્ન થયેલા પોતાના સદગુણી ચિત્તથી,નિર્વિઘ્ન રીતે, પરમાત્માને તથા પોતાને એક-રૂપ દેખે છે.
છેલ્લા જન્મ-વાળા મહાત્મા પુરુષો,તૃષ્ણાઓ થી રહિત થયેલા,મનને, તે મન જે રીતે નિર્ગુણ બ્રહ્માકાર થઇ જાય તે રીત થી (તે મન ને) સમજાવે છે. અને નિર્મળ બુદ્ધિ વડે, શરીરની અંદર રહેલા, રત્ન ની પેઠે પ્રકાશતા,જીવ (આત્મા)ના સ્વરૂપની લાંબા કાળ સુધી પરીક્ષા કરે છે, ત્યાર પછી તે પુરુષ,"જીવ(આત્મા) નું સ્વરૂપ સાક્ષાત પરબ્રહ્મ જ છે" એવો અપરોક્ષ અનુભવ કરે છે. અને પોતાના સ્થાનમાં બેઠાબેઠા જ પરમ પુરુષાર્થનરૂપ સર્વોત્તમ ગતિને પ્રાપ્ત થાય છે.
(૭) વ્યુત્પન્ન નિષ્ણાત કે પ્રવીણ) ચિત્ત-વાળાને અચાનક જ્ઞાન-પ્રાપ્તિ થાય છે.
વસિષ્ઠ કહે છે કે-હે,રામ,લાંબા કાળ (સમય) સુધી ગુરુનું સેવન કરીને તેમની પાસેથી જ્ઞાન મેળવવાનો આ ક્રમ - સર્વ મનુષ્યોને વાતે "સાધારણ" છે.હવે એક બીજો વિશેષ ક્રમ કહું છું તે તમે સાંભળો.
આ સંસારની મોટી ગરબડમાં ઉત્પન્ન થયેલા પ્રાણીઓને મોક્ષ આપે તેવા બે જ ઉત્તમ ક્રમ છે.
| SR No. | 008126 |
| Book Title | Yog Vaasishtha Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Anil Pravinbhai Shukla |
| Publisher | Anil Pravinbhai Shukla |
| Publication Year | 2014 |
| Total Pages | 301 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Other |
| File Size | 6 MB |