________________
૧ કૃષ્ણ આજે હોત તો ?
વિશ્વવાત્સલ્યના તા. ૧૬-૪-૯૦ના અંકમાં “રાજનીતિ વિષય પર ગોષ્ઠિ'' મથાળા નીચે નોંધમાં “સાધન શુદ્ધિ” વિષે લખાયું છે એ બાબત એક મિત્રે અમારે માટે “ચોખલિયાવેડા'નું વિશેષણ વાપરીને ઉપહાસભર્યા શબ્દોમાં અમારો જાણે ઉધડો લેતા હોય એમ તીખી ભાષામાં કહ્યું :
તમે જ કાળકૂટ ઝેર કહેતા હતા. એ કોંગ્રેસને હઠાવવા માટે “સાધન શુદ્ધિ” કામ જ ન લાગે ને ? એ તો “જેવાની સાથે તેવા”ની જેમ જે કોઈ સાધન પછી તે કોંગ્રેસથી પણ સવાયું ખરાબ હોય તો પણ તેનો ઉપયોગ કરીને કોંગ્રેસને તો હઠાવવી જ જોઈએ ને ?
ભગવાન કૃષ્ણ જેવાએ પણ કૌરવોને હરાવવા જૂઠ, છળકપટ, વિશ્વાસઘાત, હિંસા એમ બધાં જ સાધનો વાપર્યા જ હતાં ને ? પાંડવોને જિતાડવા અને કૌરવોને હરાવવા હોય તો આવું બધું કરવું જ પડે ને ?”
આ મિત્રની જેમ જ માનનારા અને ગઈ ચૂંટણીમાં એ જ પ્રમાણે કરી બતાવ્યું છે એવા મિત્રો આ દેશમાં ઘણા છે.
આપણે સહુ મોટે ભાગે વ્યક્તિને અને તેના શબ્દોને અને તેણે તે કાળે વાપરેલા સાધનને પકડીએ છીએ. એ વાતને હજારો વરસ વીત્યાં હોય, દેશ, કાળ, પરિસ્થિતિ અને લોકમાનસમાં સાવ જ મૂળભૂત પરિવર્તન થયું હોય, છતાં પેલી જૂની વાતોને જ પકડીને વર્તમાનને મુલવીએ છીએ. અને એ જ પ્રમાણે વર્તમાનની સમસ્યાઓનું નિરાકરણ કરવા પ્રયાસ કરીએ છીએ.
મહાભારતકાળને ચોક્કસ કેટલાં વર્ષ થયાં એ ખબર નથી પણ સેંકડો કે હજારો વર્ષ થયાં છે એમ કહી શકાય.
આજે કૃષ્ણ હોત તો એ શું કરત એ વિષે કહેવાનો તો કશો જ અર્થ નથી. મિત્રની સમજણ મુજબ તો આજે પણ એ છળકપટ, વિશ્વાસઘાત, જૂઠ અને હિંસાનો આશરો લેત અને એવી સમજણથી જ આ મિત્ર કોંગ્રેસને હઠાવવામાં અશુદ્ધ સાધનોનો ઉપયોગ થયો તેને વાજબી ઠેરવવાનો પ્રયાસ કરતા હોય એમ જણાય છે.
આ વિષે થોડું ચિંતન કરતાં પહેલાં એક ચોખવટ કરી લઈએ કે “કાલકૂટ ઝેર”નો અમારો શબ્દપ્રયોગ કોઈ વ્યક્તિ કે સંસ્થાને ઉદેશીને હતો જ નહિ, પરિસ્થિતિ
અનુભવની આંખે