________________
૪૨
છું કે આ એજન્ટો અને રેલવેતંત્ર વચ્ચે કંઈક ને કંઈક સાંઠગાંઠ છે. અને લાઈનમાં ઊભા રહેનારને ટિકિટ વિના રહેવું પડે છે. છતાં વ્યવહારુ બનવું પડે છે.
એવી જ વાત બસ કે રેલવેમાં લાઈનમાં ઊભા રહી ને ટિકિટ લેવી કે બસટ્રેનમાં બેસવાની. સંભવ એવો જ વધુ છે કે પ્રવાસ જ બંધ રાખવો પડે.
એક મિત્રે એક વખત દલીલ કરી જ હતી કે અનીતિથી મેળવેલા નાણાવાળા ધનિકોને ત્યાં જૈન સાધુ-સાધ્વી ગોચરી લેવા જાય જ છે એનું શું ?
ગોચરીમાં મળતો ખોરાક નીતિમય કમાણીનો છે કે અનીતિમય કમાણીનો એનો ન્યાય કરવા જો બેસે તો સાધુઓએ ઉપવાસ જ કરવાના થાય. તેવી આજે સ્થિતિ છે.
આમ વ્યવહાર સો ટકા આદર્શ કે સિદ્ધાંતથી ચાલી શકે નહિ. અપરાધ થતો દેખાય પણ તે નિર્દોષ ભાવે થતો હોય એમ બને. અપરાધ કરવાની વૃત્તિ ન હોય, ભાવ ન હોય.
અપરાધ સમજી બૂઝીને દોષિત બુદ્ધિથી રસપૂર્વક ગૌરવપૂર્વક કરતા રહીએ અને અપરાધભાવનું વેદન ન થાય તો સમજવું કે એ પતનમાં લઈ જતી અધોગતિ છે.
જૂના સંસ્કારને કારણે કે પરિસ્થિતિ વશ – લાચારીથી કોઈ નીતિનિયમનો ભંગ થતો હોય અને તેનાથી મનમાં અપરાધભાવનું વેદન થતું હોય તો સમજવું કે હજુ પ્રગતિ તરફ જવા માટેનાં બારણાં સાવ બંધ થઈ ગયાં નથી,
વાચકો વધુ પ્રકાશ પાડી શકશે તો જાણવા-સમજવાનું મળશે. વિશ્વવાત્સલ્ય : તા. ૧-૩-૧૯૯૩
૧૪ ભાલ નળકાંઠા પ્રયોગ એ સાર્વજનિક મૂડી છે
આ અંકના ‘પત્ર મંજૂષા” વિભાગમાં ચાર પત્રોમાંથી ઉતારી લીધા છે. આ અગ્રલેખમાં એના પર લખવું છે. ઉતારાનાં કેટલાંક વાક્યો ધ્યાન ખેંચે છે. અહીં તે વાક્યો બેવડાવ્યાં નથી. અમારા લખાણમાંથી સમજી શકાશે.
શ્રી દેવજીભાઈ અને શ્રી જયંતીભાઈના લખાણમાં ક્યાંય અહંની કે સ્વપ્રશંસાની છાંટ અમને દેખાતી નથી. અને છતાં તે બંને મિત્રો સંતબાલજીની પ્રયોગવૃત્તિ સાથે સંકળાયેલા રહ્યા હોવાથી એમના લખાણોને પણ સંતબાલજીના વ્યક્તિગત સંદર્ભમાં જ જોવા - મુલવવામાં આવે એમ બને. આપણામાં એક વ્યવહારુ અનુભવનું સૂત્ર છે : “અતિવર્ય” એટલે જ શ્રી પરમાનંદભાઈ કાપડિયા જેવા મહાનુભાવે સંતબાલજીને લખ્યું છે તેમ વારંવાર અમૃત પીરસવામાં આવે તો, જેમ અમૃત પણ અકારું થઈ
અનુભવની આંખે
