________________
૨૫ નાત, જાત, કોમ, જ્ઞાતિ, સંપ્રદાય, વર્ણનું નહીં, સમગ્ર અને વ્યાપક એવું ગ્રામસંગઠન. વૈચ્છિકપણે સમાજ સેવી સંસ્થાઓના નૈતિક પ્રતિનિધિત્વથી લોકશાહીનું ઘડતર થઈને સમાજસેવામાં એનું પ્રભાવક પ્રદાન થાય એવું હવામાન.
આ બધા જ અંશો ભાલનળકાંઠા પ્રયોગમાં પ્રથમથી જ વણાયેલા છે. રાષ્ટ્રીય સ્તરે એનો ઉઠાવ થવામાં દેશના અનેક પરિબળોનો પુરુષાર્થ છે. એમની સાથે મુનિશ્રી અને ભાલ-નળકાંઠા પ્રયોગનો સંપર્ક પરિચય વિચારવિમર્શ થતાં જ રહ્યાં છે.
સાચી વાત ગમે ત્યાં, ગમે ત્યારે, ગમે તેની દ્વારા પ્રગટ થતી હોય, અને કરવા જેવું કામ સાકાર થતું હોય તો પછી બીજું શું જોઈએ ?
સંતબાલજીની શ્રદ્ધા પાછળ આવી અનાસક્તિ હતી. એમ કહીએ કે સંતબાલજીમાં અનાસક્તિ હતી માટે આવી શ્રદ્ધા હતી કે ભાલ નળકાંઠા પ્રયોગમાં રહેલાં અંશો વ્યાપક બનશે. જે કહીએ તે – ન લઘુતા સેવીએ ન ગૌરવગ્રંથિના અહંથી રાચીએ. વિશ્વ વાત્સલ્ય : તા. ૧૬-૧૦-૧૯૯૦
| સુખની શોધ પેલી બાઈના જાણીતા દાખલાની જેમ આપણે પણ તે બાઈની જેમ જ કરતા હોઈએ છીએ.
ઘરના અંધારા ઓરડામાં ખોવાયેલી સોય, બાઈ ઘરની બહાર આંગણામાં અજવાળુ હોવાથી ત્યાં શોધતી હતી. એ બાઈ એવું કારણ આપતી હતી કે અજવાળામાં જ દેખાય. અંધારામાં ન દેખાય.
આમ બાઈને એ જાણકારી તો હતી કે ખોવાયેલી વસ્તુ અંધારામાં ન જડે. અજવાળામાં જ જડે.
પણ આ જ્ઞાન, જાણકારીનું, માહિતીનું, કે શબ્દનું જ્ઞાન હતું. જેને સાચી સમજણનું જ્ઞાન કહીએ તે જ્ઞાન નહોતું. વસ્તુ જોવા માટે પ્રકાશની જરૂર છે જ. પણ પ્રકાશ વસ્તુ જ્યાં પડી છે એ વસ્તુ પર પડતો હોય તો જ વસ્તુ દેખાય.
વળી વસ્તુ પર પ્રકાશ પડતો હોય પણ આપણી આંખમાં અંધાપો હોય તો પણ વસ્તુ ન દેખાય. એટલે જવા માટે દૃષ્ટિ પણ જોઈએ.
અનુભવની આંખે
