________________
૨૨
સામાજિક અશુદ્ધિને દૂર કરવાનો પ્રયાસ જ કરવો જ છે તો તે “શુદ્ધિયજ્ઞ' દ્વારા કારગત થઈ શકે છે એવી અમારી પ્રયોગના અનુભવ પછીની શ્રદ્ધાની વાત વિષે મિત્રે આશ્ચર્ય સાથે ભારે નિરાશા વ્યક્ત કરતાં કહ્યાં ;
“તમે તે કઈ દુનિયામાં રહો છો. પૈસાનેજ પરમેશ્વર માનતી આજની દુનિયામાં પ્રાર્થના સાંભળનાર ઈશ્વર જ ક્યાં છે ?”
મિત્રના કહેવામાં રહેલું તથ્ય સ્વીકાર્યા પછી અમારે એટલું જ કહેવાનું છે કે તે તથ્ય સંપૂર્ણ સત્ય બની જતું નથી. બધા જ માણસો પૂરેપૂરા એક માત્ર પૈસાને જ પરમેશ્વર માને છે એવું નથી. પૈસાને ગૌણ સ્થાન અપાતું હોય અને નૈતિક મૂલ્યોને મુખ્ય સ્થાન અપાતું હોય એવી વ્યક્તિઓ છે જ. માણસ માત્ર શુભ અશુભનું મિશ્રણ છે. શુભ બળો જાગૃત થાય સક્રિય બને, અને સંગઠિત બનીને સમૂહમાં એમનો ઉપયોગ થાય તો પેલાં અશુભ બળો જોર ન કરે. અંકુશમાં આવે.
આ શુભની જાગૃતિ માટે પ્રાર્થના અને તપને સામાજિક સ્વરૂપ આપવાનો પ્રયાસ તે શુદ્ધિયજ્ઞ-શુદ્ધિપ્રયોગ.
ગાંધીજીએ એની શરૂઆત કરીને એક સડક તો તૈયાર કરી જ દીધી છે. એ સડક પર પગલાં પાડવાનો પુરુષાર્થ કરવો પડે. કોઈ એકનું આ કામ નથી. સંસ્થા સંગઠન દ્વારા આ કાર્યક્રમ હાથ ધરવો જોઈએ. વિશ્વવાત્સલ્ય : તા. ૧-૧૦-૧૯૯૦
૬ન લઘુતાગ્રંથિ, ન ગૌરવગ્રંથિ
“માતૃજાતિ, ભારતીય ગામડું અહિંસક અને ધર્મમય સમાજ રચના માટેનાં મુખ્ય સાધનો નિગ્રંથ સાધુને મળી રહેવાનાં. અને તે રીતે “સંતબાલ બહાર હોવા છતાં દરેક ફિરકાના સંપ્રદાયો-સાધુપુરુષો-કોંગ્રેસીજનો-ગામડાના ખેડૂતો-જનસેવકો અનેક જૈનેતરો-ઓલિયા-દેશભક્તો સૌ ધીરે ધીરે ભાલ નળકાંઠા પ્રયોગ સાથે વિશ્વલક્ષ્ય સંકલિતપણે કાર્યરત બનતા જાય છે.” ચિંચણી, ૧૯૭૯
- સંતબાલા મુનિશ્રી સંતબાલજીના લખાણનો ઉપરનો ફકરો એક પત્રમાં ઉતારીને પછી ધોળકાથી શ્રી દિનુભાઈ શુક્લ લખે છે :
“અંબુભાઈ, આપણે બધાએ સંતબાલજીને અંધારામાં તો નથી રાખ્યાને? તેમની આ શ્રદ્ધા શું સાચી છે ?” મારો આ પ્રશ્ન છે.
અનુભવની આંખે
