________________
3છે.
પ્રિય અંબુભાઈ
તમારો પત્ર મળ્યો. આનંદ થયો. પ્રજ્ઞાવાન માણસોને એકઠા કરવા અને તેમને એકબીજાના ખૂણા ઘસીને સંગઠિત રીતે ચાલતા કરવા.
જેનામાં આવી પ્રજ્ઞા હોય છે તેમનામાં પણ તે પ્રજ્ઞાનું અભિમાન અને આગ્રહ હોય છે. એવા કિસ્સા આપણે આપણી આજુબાજુ જોઈ શકીએ. એવાને આપણે ઊણા પ્રજ્ઞાવાન કહીએ.
એવા લોકોને પ્રેમથી સમજાવીએ, એક મોરચારૂપે તેઓ કામ કરે તેમ કરવું જોઈએ. અલબત્ત, હવે બહુ સમય નથી સાંજ પડી ગઈ છે.”
તમારો, મનુભાઈ આ પછી તો હવે લોકસભાની ચૂંટણીની જાહેરાત થઈ ગઈ છે. મેના ત્રીજા અઠવાડિયામાં તે થશે.
લેખ વાંચીને અને ચર્ચામાં પણ મિત્રો પૂછે છે :
“શું કરવું ? (તમે (ભાલ નળકાંઠા પ્રયોગ) શું કરવાના ?? મતદારો શું કરે ? કોને મત આપે ? કોને મત ન આપે કે મતદાન જ ન કરે ?” વગેરે પ્રશ્નો છે જ.
૧૬મી માર્ચના “વિશ્વવાત્સલ્ય'માં એક રીતે આવા બધા પ્રશ્નોનો જવાબ મળી રહે એમ છેલ્લે જતાં લખ્યું જ છે. શ્રી દર્શકે પણ પોતાની પરિભાષામાં પણ એ જ વાત લખી છે.
આજના અનિયંત્રિત રાજકારણને સાચી દિશામાં અંકુશિત કરવાના કાર્યને અગ્રતા આપવી.”
આમ લખવા છતાં પાછો મોટો પ્રશ્ન ઊભો જ રહે છે. આ કામ કઈ રીતે કરવું ? મતલબ શું કરવું ?
- શ્રી મનુભાઈના પત્રમાં પ્રજ્ઞાવાનોનો મોરચો રચવાની વાત છે. અને એ માટે ખૂણા ઘસવા, અભિમાન છોડવું, આગ્રહ ઓછો કે જતો કરવો વગેરે બાબતો એમણે પ્રજ્ઞાવાન પુરુષોને માટે કરી છે.
ભાલ નળકાંઠા પ્રયોગમાં પ્રત્યક્ષ કામ કરનારા અને કેટલાક મિત્રો તો સંતબાલજી જેવા પ્રજ્ઞાવાન સંતપુરુષના ચિંધેલા માર્ગને અનુસરવાનો નમ્ર પ્રયાસ કરીએ એટલું જ. અને તેય અમારી અલ્પશક્તિ, મતિ મુજબ. સંતબાલજી તો આજે નથી. અમે બહુ બહુ તો એમના માર્ગે ચાલવાનું અનુકરણ કરનારા. પણ અમારામાંથી કોઈ પ્રજ્ઞાવાન હોવાનો દાવો કરી શકીએ નહિ. આ અમારી મર્યાદામાં રહીને, ૧૯૮૯માં મનુભાઈ લેખમાં લખે છે તેમ, સત્તાના રાજકારણને અંકુશમાં રાખવા માટે ભાલ નળકાંઠામાં
રાજકીય ઘડતર