________________
૨૮ મનુષ્ય સ્વભાવને હલ કરવાની ગુરુદેવની રીત મનુષ્ય સ્વભાવને કેટલી સરસ રીતે ગુરુદેવ હલ કરે છે તે અંગે વાત નીકળતાં અંબુભાઈ કહે : સામાની નબળાઈઓ કે દુર્ગુણને ન સ્પર્શતાં, સગુણ વધુ ને વધુ ઉપસાવી તેને કેમ વધારવા તે માટે મહારાજશ્રી સતત ચિંતન અને પ્રયત્નો કરતા હોય છે. સામાની ખામીઓ બરાબર જાણવા છતાં પણ તે તરફ મહારાજશ્રી દુર્લક્ષ્ય કરે છે અને એ રીતે સામાને સહાયભૂત થઈ પોતાનો કરી લે છે. “સકળ જગતની બની જનેતા એ આદર્શ આ રીતે ગુરુદેવના જીવનમાં-પિડમાંસ્વભાવમાં પૂરેપૂરો મૂર્તિમંત-ચરિતાર્થ-થયો જણાય છે તે સિવાય આવો વાત્સલ્યભાવ સંભવે જ નહીં.
ચિંચણ, તા. 5-8-74
ખરી ગુરુશ્રદ્ધા કેવી હોય? ગુરુ” એ ખરી રીતે બહાર નથી અંદર છે. હા, બહાર કોઈ યોગ્ય શ્રદ્ધાપાત્ર મળે તો તેવી વ્યક્તિને ગુરુ સ્વીકારવામાં કે ધારી રાખવામાં વાંધો નથી. પ્રત્યક્ષ અનુભવ મેળવવા આમ કરવું જરૂરી પણ છે. પરંતુ કોઈ વ્યક્તિમાં બંધાઈ એ રૂપે કદી ન જવાય કે પોતાના હાથ બીજે ન નમે કે પોતાનું હૈયું કે મગજ બીજેથી કશું મેળવે જ નહીં! આમ થાય તો તે તો ગુરુશ્રદ્ધા નથી વિપરીત શ્રદ્ધા અને સાંપ્રદાયિક દ્રતા જ છે.
“એકાસણાના અભિગ્રહ અંગે સંકલ્પ-વિકલ્પ ન ઉપજાવવા કે ન કોઈ વ્યક્તિ પર આરોપણ જેવું કરવું.
- “સંતબાલ'
ચિંચણ, તા. 5-74
વિચારોની રજૂઆતમાં સમતુલા જરૂરી
આપણા પ્રિય કે શ્રદ્ધેય પાત્રોનું વર્ણન કરવામાં અતિશયોક્તિ ન થાય તેની કાળજી રાખવી અને છતાં કાળજી ન જ રહે (અતિશય ભાવુકતાને લીધે) તોયે બીજાઓની અવહેલના ન થઈ જાય તે ખાસ કાળજી રાખવી. જુદા વિચારો કોઈ માટે જરૂર રજૂ થાય, પણ ત્યાં સમતોલપણું જાળવવું જરૂરી ગણાય.
- “સંતબાલ' શ્રી સદ્ગર સંગે : વિશ્વને પંથે
