________________
૧૪૨
તમો બન્ને શરૂઆતમાં જરાક અગ્નિપરીક્ષા આવે કે અકળાઈ જતાં ધ્રુજી ઊઠતાં, તેમાં હવે ઘણો સુધારો થયો છે.
હવે કુદરત મૈયાની અજાણતાં એકાએક મળતી કૃપાનો પણ તમને અનુભવ થવા માંડ્યો છે તે ઘણું ઉત્તમ લક્ષણ ગણાય. તા. 24-6-77
સંતબાલ
મુંબઈ, તા. 28-1-77 શ્રી કેદારનાથજી સાથેની મુલાકાત - ગુરુની જરૂરિયાત કેટલી ?
.. માટુંગા ગુરુદેવને વિનંતી કરી એટલે કેદારનાથજી ઉપર તેઓશ્રીએ ચિઠ્ઠી લખી આપી. જે લઈ હરકિસન હોસ્પિ.માં શ્રીનાથજી પાસે પહોંચ્યો. શ્રી નાથજીએ સામેથીજ કહ્યું એટલે મેં) પ્રશ્ન પૂછ્યો : “મનુષ્યકો ગુરુકી જરૂરત હૈ યા નહીં ?” તુરત જવાબ આવ્યો : “ગુરુ કિસ લીયે ?” અને પછી આ Rational અને મૌલિક ચિંતકની વાગધારા અઅલિત ચાલી કહે, “અસલમાં માણસને ગુરુની જરૂર નથી. માણસમાં અંદરજ એવી શક્તિ ભરપૂર પડેલી છે કે જો એ જાગૃત થાય તો બીજા કશા અવલંબનની જરૂર રહે નહીં, પણ આ શક્તિનું અજ્ઞાન શક્તિ અંદર છે તેનું ભાન – માણસને જ્યાં ત્યાં ફાંફાં મરાવે છે - આને ગુરુ કરે, તેને ગુરુ કરે - આમ ગુરુ કર્યું ઉન્નતિ થતી નથી, મુક્તિ થતી નથી. આજે લગભગ સર્વત્ર એ જોવામાં આવે છે કે, શિષ્યો - અનુયાયીઓ – જ્યાં અને ત્યાં ગુરુની મોટાઈની, શક્તિની, વિદ્વતા અને જ્ઞાનની પ્રશંસા કરતાં ફરતાં હોય છે. ગુરુનું મહાભ્યસ્તુતિ-કરવા કે ગાવાથી શિષ્યને શું લાભ થવાનો છે? એટલે આ મુદ્દો પણ ગુરુની જરૂર છે એમ કહેતો નથી. કેટલીક વાર એવું પણ જોવામાં આવે છે કે, અનુયાયીઓ - શિષ્યો ગુરુ ઉપર પૂરો આધાર રાખતા થઈ પરાવલંબી થઈ જાય છે. અને એ રીતે આળસ પ્રમાદ વ.ના ભોગ બની જાય છે. આ રીતે બધુંજ ગુરુ ઉપર છોડવું તે મનની પામરતા છે, શિષ્ય કોઈ દિવસ આ જાતની મનોદશામાં વિકાસ સાધી શકે નહીં. સામાન્ય બુદ્ધિથી સમજાય એવી આ પણ એક વાત છે કે – જે ગુરુએ અનેક કષ્ટો, સંકટો, પીડા વ. વેઠી સાધના કરી સફળતા મેળવી તે ગુરુ શિષ્યને પોતાની સિદ્ધિના ચમત્કારથી મુક્તિ અપાવે ખરો ? અને ધારો કે ગુરુએ ચમત્કાર કર્યો તો યોગ્યતાના અભાવે શિષ્ય એ શક્તિ અને સિદ્ધિ કેવી રીતે ટકાવી શકશે ? પ્રથમ વાત તો એ છે કે કોઈપણ ગુરુ આત્મોન્નતિ માટે શિષ્યને સુખપૂર્ણ સાધનાનો માર્ગ બતાવી શકે નહીં. પોતાની સાધના માટે શિષ્ય પોતેજ મથવું, સહેવું અને પરિશ્રમ
શ્રી સદ્ગુરુ સંગે : વિશ્વને પંથે