________________
૯૫
પત્રો દ્વારા સરક્યુલર મોકલી પ્રથમ બધાનો મૂડ જાણી પછી પર્યટન શરૂ કરવું. સરક્યુલર બધે મોકલ્યા. સમ ખાવા પણ એક જજનો જવાબ આવ્યો નહીં. સામેથી કેટલાકે તો સલાહ આપી નકામો વિરોધ કરો છો, અત્યારે નમતા છાબડે બેસવામાં સાર છે વગેરે. કોઈ response ન મળ્યો એટલે સંગઠન અને વિરોધ કરવાની વાત પડતી મૂકી.
dll. 21-4-76
વર
ભારત દેશ અને સંતોની દોરવણીથી ઘડાયેલ પ્રજા તે
બન્ને હજુ સાબૂત છે તેથી ભારતનું ભાવિ ઉજ્જવળ છે.
ખામી નેતાગીરીની છે જે ક્રમે ક્રમે મળી જશે
તમારા મામાશ્રીની બાબતમાં દૂધીબહેને જે વાત લીધી છે તે વાત હોય તો એવા મામા માટે પોરસાવા જેવું છે. ખરેખર ખુન્નસ રાખીને બદલી થઈ હોય, તો એ દુઃખી થવા જેવું નથી આ થઈ વ્યક્તિગત વાત.
સામુદાયિક વાતમાં મુખ્ય વાત ભારત દેશ અને ભારતની ગૃહસ્થ સંસ્થાથી સંતો-ભક્તોની દોરવણી પડે ઘડાયેલી પ્રજાની. આ બન્ને સારા એવા સબૂત છે. એટલે જ ભારતનું ભાવિ ઉજ્જવળ છે. ખામી માત્ર નેતાગીરીની છે અને તે પણ ક્રમે ક્રમે મળી રહેતી હોય છે. છતાં વિશિષ્ટ નેતાની જરૂર હતી, માટે તો ગાંધીજી આ દેશમાં આવ્યા.
અલબત્ત, ગાંધીજીની નેતાગીરી પહેલાં પણ સંત ઋષિમુનિઓ વગેરેની સાધના તો એમાં ખરી જ. આ દૃષ્ટિએ જોશો તો ભારત, કોંગ્રેસ અને જગત એ ત્રણેયનો વિચાર કર્યા પછી જ ઇન્દિરાબહેનનો વિચાર કરવો જોઈએ આ એક વાત. બીજી વાત છે ભારતથી પાંચેય મહાસત્તાઓ વિરોધની દિશામાં છે. એ બધામાંથી અલગ રહીને આગળ વધવું છે. સાથોસાથ ગરીબી અને ધનિકતા વચ્ચેની ખાઈ દૂર કરવી છે, તો રાજકીય રીતે કાંઈ આ કામ થઈ શકે નહિ, છતાં બીજા પરિબળો કામ કરવા માટે વ્યવસ્થિત રીતે તૈયાર ન થાય ત્યાં લગી એકલા રાજકીય ક્ષેત્રમાંથી તો આવી દશા આવે તે સ્વાભાવિક છે. છતાં જેટલા પ્રમાણમાં લોકશાહી ટકે તેટલી કુદરતી વિશેષતા માનીને આપણા પ્રયોગની રીતે આગળ વધવું જોઈએ.
શ્રી સદ્ગુરુ સંગે : વિશ્વને પંથે
સંતબાલ
