________________
૮૪
રોકી શકવાનું સામર્થ્ય ધરાવે છે. તેવા મહાપુરુષોનું મંડળ તૈયાર ન થાય ત્યાં સુધી જો તે સત્યને કેન્દ્રિત ક૨વામાં આવે તો પછી સત્યાગ્રહને બદલે મતાગ્રહજ વધે, અને લાભ કરતાં હાનિ વધુ થાય.’
અનુયાયીઓ બોલ્યા : “આપ સમર્થ છો, આપ અમારા પૂજ્ય છો, આપે અમને સત્યમાર્ગ બતાવી મહદ ઉપકાર કર્યો છે. જૈનધર્મની પ્રભાવના કરી છે. એ ક્રાન્તિનાં આંદોલનો બધા ધર્મને પહોંચાડવા માટે આપ શક્તિમાન છો. આપજ નેતૃત્વ સ્વીકારો અને પંથ (Mission)ની સ્થાપના કરો.'
લોંકાશાહને નવો મત સ્થાપવો નહોતો.
લોંકાશાહે કહ્યું : “ભાઈઓ ! નવો મત સ્થાપવાની મને જરાય આકાંક્ષા નથી. પૂજા અને પ્રતિષ્ઠા સિવાય હું તેનું કશું ધ્યેય જોઈ શકતો નથી. મેં જે કંઈ કહ્યું છે અને કહી રહ્યો છુંતે મારી પોતાની મૂડી નથી, પણ ભગવાન મહાવીરનીજ મૂડી છે. હું તો માત્ર તેનો દલાલ છું; માટે જે સત્ય તમે સમજ્યા છો તેને આચરવાનો પુરુષાર્થ કરો. શાસનની પ્રભાવના કેવળ વિચા૨થી નહિ થઈ શકે. તેને આચારમાં મૂકો. જગતને સુધારવા કરતાં, જગતની ત્રુટિઓ દૂર કરવા કરતાં પોતાની ત્રુટિઓ દૂર કરવામાં વિશેષ લક્ષ્ય આપો. આવાં આંદોલનો જગતના એક ખૂણામાં હશે તો પણ તેની વ્યાપકતા વેગભર જગતને ખૂણેખૂણે પહોંચી વળશે.’
આ સાંભળીને તે વખતે ત્યાં હાજર રહેલામાંના ૪૫ જણ તૈયાર થઈ ગયા અને લોંકાશાહને ચરણે ઢળી પડ્યા. તે પછી ગદ્દગદિત સ્વરે તેઓ બોલ્યા : “ઓ પરમ પિતા ! ધન્ય છે આપની નિખાલસતાને ! પરમ કૃપાળુ દેવ ! આપના શુભ હસ્તે જ અમોને જૈનધર્મની દીક્ષા આપો.'
લોકાશાહે, મહાન સમૃદ્ધિ મહાન અધિકાર અને મહાન બંધનને ત્યાગ કરી તૈયાર થયેલા એ વૈરાગ્યવાન, ક્ષમાવાન અને દયાવાન આત્માઓને ઉદ્દેશીને જૈન ધર્મની દીક્ષાની કડક સ્થિતિનું અને યમનિયમોનું શાસ્ત્રદ્વારા તેમને ભાન કરાવ્યું અને કહ્યું કે, “આજે ચારે કોરથી શિથિલ થયેલા સાધુ ધર્મ વચ્ચે આજીવન પર્યંત પાંચ મહાવ્રતોને યથાર્થ પાળવા એટલે કે સૂક્ષ્મપ્રાણી પણ દુભાય તેવું મન વાણી કે કર્મથી પોતે આચરણ કરવું નહિ કે કોઈ પાસે કરાવવું નહિ અને કરનારને અનુમોદન આપવું નહિ. સત્યની પણ આ જ રીતે જીવ જતાં સુધી રક્ષા કરવી. નિર્દોષ ભિક્ષા મેળવવી. મન વચન અને કાયાથી બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરવું. અકિંચન વૃત્તિથી રહેવું, ધર્મપ્રાણ : લોંકાશાહ