________________
પ્રાસંગિક છે લોલ |
ייייייויוון וויייןןיייןויוון
મહૂમ ગુલામરસૂલ મિયાંસાહેબ કુરેશી જેવા નેકદિલ બુઝર્ગની રાષ્ટ્રીયભાવના અને આઝાદી જંગમાં એમણે આપેલી કુરબાનીની મધુરસ્મૃતિ તથા વસંતરાવ હેગિષ્ટ અને રજબઅલી લાખાણી જેવા નવલોહિયા યુવાનોએ અમદાવાદના સન ૧૯૪૬ના કોમી હુલ્લડમાં - કોમી એક્તા - ખાતર, સ્વેચ્છાએ વહોરી લીધેલી શહીદીની પાવન સ્મૃતિ, આજે પણ પ્રેરક બની શકે છે.
હરિજન આશ્રમ ટ્રસ્ટ સાબરમતી (અમદાવાદ) અને ભાલ-નળકાંઠા પ્રાયોગિક સંઘ, ગંદી આશ્રમે આ મધુર અને પાવન સ્મૃતિને, સાકાર સ્વરૂપ આપવાનું ઠરાવ્યું. શ્રી ગુલામરસૂલ કુરેશી, હરિજન આશ્રમની – 'ઈમામ મંઝિલ'માં રહેતા હતા. આ ઈમામ મંઝિલને સલામત રાખી, બાજુની ખુલ્લી જમીનમાં – “ગુલામ રસૂલ કુરેશી સ્મૃતિ હૉલ' બાંધવાનું અને તેમાં તથા ઈમામ મંઝિલમાં વસંત-રજબ કોમી એક્તા કેન્દ્રનું કામ શરૂ કરવાનો નિર્ણય ર્યો હતો.
એના એક ભાગરૂપે યોજાયેલ વ્યાખ્યાનમાળાના આયોજનમાં આ બીજા વર્ષે ચાર વિષયો પર ચાર વ્યાખ્યાતાઓને વિષયવાર એક વ્યાખ્યાન આપવા તથા પ્રમુખસ્થાન માટે શ્રી ટી.યુ. મહેતાને વિનંતી પત્રો લખ્યા હતા. પાંચે મહાનુભાવોએ ઉષ્માપૂર્વક સંમતિ તો આપી જ, એટલું જ નહીં, એ સહુએ આખો દિવસ સભામાં ઉપસ્થિત રહી, બધાનાં વ્યાખ્યાનો સાંભળવાનું દાક્ષિણ્ય દાખવી, વ્યાખ્યાતા ઉપરાંત શ્રોતા તરીકે ઉપસ્થિત રહી, જે ઔચિત્ય અને આદર બતાવ્યાં તે ખૂબ સ્પૃહણીય રહ્યાં.
ડેલહાઉસીથી પ્રખર વિચારક, અધ્યાત્મનિષ્ઠ સાધિકા વિદુષી વિમલાતાઈ ઠકાર લખે છે : વિષયોનું ચયન અને વક્તાઓનું ચયન બંને સંકેત આપે છે કે કાર્યક્રમ સફળ થશે.”
અને ખરેખર, વિમલાબહેનની અપેક્ષા કહો કે આશીર્વાદ કહો, તે મુજબ કાર્યક્રમ સફળ રહ્યો. શ્રોતા-વક્તાઓ વચ્ચે જાણે એકતાર બંધાયો હોય તેમ મન મૂકીને કહેવાયું, અને હૃદયને અપીલ થાય તેમ ઝીલાયું. શ્રી યશવંતભાઈની વિવેકી નિરૂપણ શૈલી; પ્રો. બંદૂકવાલાની સહજ નિર્ભીતતાભરી વેધકવાણી; શ્રી અસગરઅલીભાઈની નિરાગ્રહ ધાર્મિકતા અને યાસીનભાઈની તર્કબદ્ધ, બુદ્ધિયુક્ત અને વૈજ્ઞાનિક દલીલોથી સમજાવવાની સરળ શૈલી – એમ બધાની વિવિધ લાક્ષણિક્તાઓથી સભર વ્યાખ્યાનો, ખરેખર દાદ માગી લે તેવાં થયાં.