________________
૨. ભાવુક કુળમાં જન્મ
ઝાડ ફળથી ઓળખાય છે. માણસ કુળથી ઓળખાય છે. બાળકનું સાત વર્ષ સુધી ઘડતર કરવામાં કુટુંબ જીવનનો ફાળો મુખ્ય હોય છે. શિક્ષણશાસ્ત્રીઓ કહે છે કે આ કાળમાં પડેલા સંસ્કારો જીવનનું પ્રધાન પ્રેરકબળ બની રહે છે. નર જન્મ મળવો, સંસ્કારી કુળ મળવું અને ધર્મનું શ્રવણ મળવું તે મહાભાગ્ય ગણાય છે. નાનચંદભાઈને આવું તેવડું સદ્દભાગ્ય સહજ રીતે પ્રાપ્ત થયું હતું.
- સ્વામીનારાયણ ભગવાનના સમયથી એમના કુળના ઈતિહાસમાં ભગવદ્ ભક્તિની સંસ્કારધારા સતત વહેતી આવી છે. નાનચંદભાઈના પિતા ચુનીલાલભાઈના પ્રપિતા-- મહ હેમરાજ શેઠને સુંદરિયાણામાં સરસ વેપાર ચાલતો હતો. સુંદરિયાણા તે વખતે હાંડે એટલે હટાણાનું ગામ હતું, અને કહેવાય છે કે હેમરાજ શેઠની લેવડદેવડ પૈસા ગણુને નહીં પણ જોખીને થતી. જ્ઞાતિમાં તેમનું સ્થાન અગ્રેસરમાં શોભતું હતું. ફરતાં ગામે શેઠનું ગૌરવ જાળવતાં અને પુષ્ટિ સંપ્રદાયમાં તેમનું સ્થાન મોખરે હતું. તે પણ સ્વામીનારાયણ ભગવાનની સત્ત્વશુદ્ધિ અને સમાજ સુધારાની વાતમાં રહેલા સત્યને સ્વીકારી તેઓ તેમના પ્રશંસક અને પૂજક બન્યા. સ્વામીનારાયણ ભગવાન એમને ત્યાં પધાર્યા હતા તેમનાં પાદચિહ્નોની પ્રસાદી કુટુંબે ગૌરવપૂર્વક