________________
૧૫૪
હતી. ગાય રાનાર સત્યાગ્રહીઓને વાતાવરણનું મળ આપવામાં શુદ્ધિપ્રયાગ સહાયક થતા હતા.
દૂધના ત્યાગ
શુદ્ધિસાધના પ્રત્યેાગમાં એકાગ્ર છતાં ગાય રોકનાર સત્યાગ્રહીઓના સરઘસમાં જ્ઞાનચદ્રજી અને શુદ્ધિ—છાવણીનાં સાથીદારે ભળતાં, ઢારબજારમાં ફરતાં, સમાવવાની વાત પણ કરતાં, કેવળ કાનૂનભંગ ન થાય તેની તે ચીવટ રાખતાં. કાશીકલામાં જ્ઞાનચંદ્રજીએ જોયું કે ગાય વેચનારા વાછરડાને પરાણે જુદા પાડે છે. ‘મા વિના ઝૂરતા વાછરડાના દુઃખથી જ્ઞાનચંદ્રજીનું હૈયું વલેાવાયું અને જ્યાંસુધી ગેાહત્યા અંધી ન થાય ત્યાંસુધી દૂધના એમણે ત્યાગ કર્યાં.
એસે વીસ ગાચા છેડાવી
એકાએક એવા બનાવ બન્યા કે જેને લીધે મથુરાના સમગ્ર વાતાવરણમાં નવું ચેતન આવ્યું. પાસેના ગામડામાંથી એક શિક્ષકે સમાચાર પહાંચાડવા કે ઈંટના ભઠ્ઠી પાછળ ગાયેા સંતાડી છે ને ટૂંકમાં લઈ જાય છે. વાત સાંભળતાં સત્યાગ્રહીએ ત્યાં પહેાંચ્યા. કસાઈએ ગાયે છેડીને ભાગી ગયા; કેમ કે તેમની પાસે પરમીટ ન હતી. એકસેા વીસ ગાયા છેડાવી. તેમને હાર પહેરાવી મથુરામાં સરઘસાકારે ફેરવી. ત્રણ દિવસ રાખી. જે ગાય પાળવા તૈયાર હતા, તેવા ગૃહસ્થને પાકી ખાતરી કરી ગાયા મફત આપી. ઘરડી ગાયાને પાંજરાપેાળ પહેાંચાડી. આપણા સંઘ તરફથી પણ
