________________
૨૧
લોક અદાલતની ભૂમિકા
નાતના કાયદા એટલે એમને મન વેદવાકય. સંમેલન પછી તુરત જ ગુનાઓનું પ્રમાણ ઘટવા માંડયું. પણ તે પહેલાંની જૂની કન્યાઓના વાંધા [કન્યાને એના માબાપ સાસરે ન મેકલતા હોય કે તેના પતિએ ન ગમવાથી બીજી કરી હોય અને પહેલીના છૂટાછેડા (સકારણ છૂટાછેડા એ કામમાં થઈ શકે છે તે) ન કર્યા હેય એવા વાંધા] પતાવવા તથા પૂર્વના ગુનાઓનો ફડચે કરવા માટે મેમ્બરોની એક કમિટી ફાંગડી મુકામે મળી હતી. તે વખતે નાનામેટા લગભગ ૧૨૫ કેશ આવેલ હતા. બે દિવસમાં એ લોકેએ ૮૦ કેશને ફડચ આપી દીધે. જે રહ્યા તે આપમેળે પતી જાય તેવા ને સાધારણ રહ્યા. બહુ મહત્ત્વના ને મુશ્કેલીભર્યા પાંચેક સકારણ રહી ગયા.
બે જ દિવસમાં આટલું કામ અને તે પણ રીતસરવ્યવસ્થિત જોઈ કેઈને પણ આશ્ચર્ય થયા વગર ન રહે. પટેલિયામાં આટલી બધી તર્કશક્તિ અને આવડતનું મને તો આ પ્રથમ જ દર્શન થયું. ફરિયાદી અને આરોપી બન્નેની વિગતે ઝીણવટથી સાંભળવી, ગુનેગારની ઉલટ તપાસ કરવી અને કેટલીકવાર ફરિયાદી પોતે જ ગુનેગાર હોય તે શોધી કાઢવું એમાં કેટલું અસાધારણ બુદ્ધિબળ
