________________
તા. ૧૪-૧૧-૧૯૫૧ : કસીંદ્રા
ભડિયાદથી વિહાર કરી કાસીંદ્રા આવ્યા. અંતર ચાર માઈલ હશે. નિવાસ મંદિરમાં રાખ્યો હતો. રાત્રે જાહેરસભા થઈ લોકોએ કોંગ્રેસને મત આપવાનો ઠરાવ કર્યો. રાયસંગગઢના ભાઈઓએ પણ કોંગ્રેસને જ મત આપવા ઠરાવ કર્યો હતો. તા. ૧૫-૧૧-૧૯૫૧ : ઉમરગઢ
કાસીંદ્રાથી નીકળી ઉમરગઢ આવ્યા. અંતર બે માઈલ હશે. ઉતારો લક્ષ્મણભાઈના મેડા પર રાખ્યો હતો. અહીં કુરેશીભાઈ, જયંતીભાઈ, ફૂલજીભાઈ વગેરે આવ્યા હતા. જાહેરસભા સારી થઈ. તા. ૧૬-૧૧-૧૫૧ : ગાંફ
ઉમરગઢથી નીકળી ગાંફ આવ્યા. અંતર દોઢ માઈલ હશે. ગામ લોકોએ સ્વાગત કર્યું. ઉતારો ચંદ્રશંકરભાઈને ત્યાં રાખ્યો હતો. બપોરે ગાંફ ઠાકોરસાહેબ સાથે ચર્ચા કરી હતી. બપોરે ત્રણ વાગ્યે બહેનોની સભા ઠાકોરસાહેબને બંગલે રાખી હતી. રાત્રે જાહેરસભા રાખી હતી. આ સભામાં મહારાજશ્રીએ ધર્મ કોને કહેવો, તે વિષય ઉપર પ્રવચન કરતાં જણાવ્યું કે, જે ક્રિયા દ્વારા કલ્યાણ થાય અભ્યદય વિશેષ પ્રગતિ થાય, તે ધર્મ. અભિ-ઉદયનો સંબંધ બહાર સાથે અને કલ્યાણનો સંબંધ અંતર સાથે છે. અંતર બહાર કલ્યાણ થાય, પણ જ્યારે બંને વચ્ચે પસંદગી કરવાની આવે ત્યારે મહાપુરુષોએ કહ્યું, કલ્યાણની પસંદગી કરજે. જરા વ્યવહારિક રીતે જોઈએ તો, કહેવાય કે તું સત્યની ખેવના રાખજે વ્યવહારની નહીં. ઈશુખ્રિસ્તે જોયું કે, જો ખરી મુશીબત હોય તો તે ગરીબ તવંગરની છે. તેમણે એક બાજુ મૂડીવાદનો વિરોધ કર્યો એટલે સુધી કે સોયના નાકામાંથી ઊંટ નીકળી જાય, પણ મૂડીવાદને સ્વર્ગ નહી મળે. દરિદ્રો તમે આનંદ પામો. તમારે માટે સ્વર્ગ ખુલ્લું છે. એમને કંઈ મૂડીદારની સામે વેર નહોતું. પછી કહ્યું જે ભાઈઓ મારી નજીક આવેલ છે તેમને કહેવાનું છે કે કોઈ તમારા ડાબા ગાલ ઉપર તમાચો મારે તો, જમણો પણ ધરી દેજે. કારણ કે એ સત્તામાં ચકચૂર બન્યાં છે. જો તમે સામનો કરશો તો એનું અંતર હાલશે નહિ. પણ સહન કરશો તો તેમની
સાધુતાની પગદંડી
