________________
અભિપ્રાય સરકાર માન્ય કરતી નથી. વગેરે પ્રશ્નો ચર્ચાયા હતા. સાંજના ચાર વાગ્યે ખેડૂતમંડળના આશ્રયે જાહેરસભા રાખી હતી.
એક દિવસ તારાચંદ જાદવજી વિદ્યાલયમાં વિદ્યાર્થીઓ સમક્ષ પ્રવચન રાખ્યું હતું. રાત્રિસભા માર્કેટમાં રાખી હતી તેમાં દાદાએ પ્રવચન કરતાં જણાવ્યું કે તમો બધાં પૂજય મુનિશ્રીનું ભાષણ સાંભળવા આવ્યા છો અને હું પણ ઠેઠ રાધનપુરથી મહારાજશ્રીનું ભાષણ સાંભળવા આવ્યો હતો પણ બોલવાનો હુકમ થયો એટલે બોલું છું.
પદ્વ્રિાજક સાધુ એક જગ્યાએ ન બેસે. સાધુઓનો આચાર એ શાસ્ત્રથી શરૂ થાય છે. આજે બધે જ પૈસાની વાત થઈ પડી છે. સૌ પૈસાની ભાંજગડમાં પડ્યા છે. તેવા સમયે સાધુ પુરુષો બેસી રહેતા નથી. ભાષણ કરે છે અને ઉત્તમ બીજ વેરે છે. અમદાવાદની મહાસભાની મિટિંગ પૂરી થયા પછી મહારાજશ્રીનો વિહાર શરૂ થયો. ખારોપાટ વઢિયાર અને બનાસકાઠો ફર્યા હું ત્રણચાર વરસથી નથી ફર્યો તેટલાં ગામ ફરીને ડીસા, પાલનપુર ઠેઠ જોધપુરની સરહદ સુધી ફરીને આવ્યા છે. એકલું ભ્રમણ નથી કર્યું. ચિંતન કરે છે, લોકોને સમજાવે છે ધર્મમય જીવન કેમ જીવાય ! વહેવાર કેમ સુધરે, કેમ વર્તવું, મજૂર હોય, કારીગર હોય, વેપારી હોય, અમલદાર હોય દરેક માણસની ઝીણામાં ઝીણી વાત પૂછે છે, ચર્ચી શકે છે. ખેડૂત મંડળની સિદ્ધાંતિક વાતો પણ કરે છે. સૌરાષ્ટ્રના કાર્યકરો પણ તેમની સલાહ લે છે. શાસ્ત્રની મર્યાદામાં બેઠા રહ્યા હોત તો આટલો લાભ જનતા ના લઈ શકત. થોડી ચર્ચા કરી હોત. અહીં બે દિવસથી આવ્યા છે તેઓ શું કહેવા માગે છે, તે તમો જાણો છો. એ સાધુ હોવા છતાં કોઈને ઘરબાર છોડવાનું કહેતા નથી, પણ આદર્શ ગૃહસ્થાશ્રમ કેવી રીતે જીવી શકાય, વેપાર કેમ શુદ્ધ થાય તે બતાવે છે. મળ સાફ કરવો સહેલો નથી. પણ એ તો કર્યા કરે છે. સાંભળેલું નકામું નથી જતું. પણ આચરેલું હોય તો વધુ ઉપયોગી થાય. ધર્મદ્રષ્ટિએ સંગઠન નહીં થાય ત્યાં સુધી ભૌતિક વસ્તુ પણ મળતી નથી.
ત્યારબાદ સંતબાલજીએ આજની પરિસ્થિતિમાં સુધાર કેવી રીતે કરવો તે વિસ્તૃત રીતે દષ્ટાંતો આપી સમજાવ્યું હતું.
૪
સાધુતાની પગદંડી
