________________
જરૂરી છે. સદ્ભાગ્યે ગયામાં બાબુ રાજેન્દ્રપ્રસાદજીના શુભ હસ્તે વિનોબાજીની જાત દેખરેખ નીચે સંસ્કાર, ધર્મ અને તત્ત્વજ્ઞાનની વિવિધ પ્રણાલિકાઓનો સમન્વય કરનાર “સમન્વય આશ્રમ પણ ઊઘડ્યો છે; તે આશાપ્રેરક છે. “વિશ્વ વાત્સલ્ય ચિંતક વર્ગમાં વર્ષો પહેલાં શ્રી વિનોબાજીએ સર્વધર્મ સેવા વિષેના સંદેશામાં ભય સ્થળ કહેલું : “એક સાધે સબ સધે, સબ સાધે સબ જાય.” આ ભય સ્થળ હું પણ અહીં જીવનદાતા વીરો આગળ ધરું છું. તેઓને નિષ્પક્ષ લોકશાહી રાજય જો આ દેશમાં ખરેખર જોઈતું હશે, તો આજે સિદ્ધાંતનિષ્ઠામાં આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રતિષ્ઠા ધરાવતી કૉંગ્રેસની સીડી દ્વારા અને ગ્રામપ્રજાની સંગઠિત તાકાત દ્વારા જ તેઓ સર્વોદય લક્ષ્ય સાધી શકશે.
(૮) સમૂહ પ્રાર્થના, ગ્રામોદ્યોગ ગૃહોદ્યોગનું પ્રતીક ખાદી, ગ્રામજનોનો સતત સંપર્ક, સામુદાયિક સફાઈની ખેવના વગેરે તો આ જીવનદાતાઓના જીવનમાં સહજ વણાયાં હશે જ. મતલબ કે એમનું જીવન કોઈ વ્યક્તિને, કોઈ સંસ્થાને કે સમાજને બોજારૂપ હશે કે નહીં, ઊલટું બીજા અનેકનો બોજો તે ઉપાડીને સુખશાંતિથી મોટે ભાગે પગપાળા ફરશે અને પોતાના કે પોતાના નાનકડા કુટુંબ માટે જે થોડું ઘણું વેતન સમાજ પાસેથી લેશે, તે વેતનથી અનેક ગણો બદલો પોતાના સુચારિત્ર્ય અને દષ્ટિપૂર્વકની પ્રેરક કાર્યદક્ષતાથી આપ્યા કરશે.
આ સૂચનો આમ તો મારા પોતીકા જ લાગશે; પણ મને ખાતરી છે કે સૌને આ સર્વાનુમતિએ મંજૂર થાય તેવાં છે. આજના સાધુ સંન્યાસીઓ માટે પણ જીવનદાતાઓનું આવું સાવધાનીભર્યું જીવન જરૂર સાચી પ્રેરણા જન્માવશે અને તેમ થશે, તો તો જગતની સમગ્ર માનવજાતનું કલ્યાણ ઘણી સરળતાથી વહેલામાં વહેલું થશે. (વિશ્વવાત્સલ્ય : ૧૬-૫-૧૯૫૪)
“સંતબાલ
સાધુતાની પગદંડી
૨૧ ૩
