________________
પણ દૂધ દોહી લીધા પછી ગાયોને પારકાના ખેતરમાં ચરવા છૂટી મૂકી દેવી એ કોઈ રીતે હિતાવહ નથી. ખેડૂતોએ સરકારે બાંધ્યાભાવ કરતાં વધારે ભાવ લેવા નહીં, અને લેવા હોય તો જ્યારે ભાવ લો ત્યારે ભગવાનને સામે રાખશો. અને એવી રીતે જ બીજે વરસે વાવવા જાવ ત્યારે એ જ રીતે યાદ કરજો કે હે ભગવાન! જેવા પૈસા લીધા તેવા વરસજો. અનાજના ભાવ વધારવા માટે મેં તમારા વતી વકીલાત તો કરી લીધી છે; કારણ કે ખેડૂત ચુસાવો ન જોઈએ. અમારો ધંધો અન્યાયની સામે લડવાનો છે, અને એ જ રીતે તમો અન્યાય કરશો તો તમારી સામે પણ અમારે વિરોધ કરવો પડશે. આપણે માટે નીતિ એ જ મુખ્ય બળ છે, ધનરૂપી મૂડી ઓછી પડવાની એ કારણે ઝઘડા રહેવાના પણ તમે નીતિને જ વળગી રહેશો.
સભા પછી છ ભરવાડોએ છ માસની ચા અને કેટલાકે દારૂ નહીં પીવાની પ્રતિજ્ઞા લીધી હતી. * ૭-૧૨-૪૭ : અણાસણ
નરોડાથી પ્રવાસ કરી અણાસણ આવ્યા. અંતર ત્રણ માઈલ હશે. મુખ્ય વસ્તી ઠાકોર ભાઈઓની છે, આગેવાન મુખી ભલાભાઈ પટેલ છે. આમ તો નિખાલસ છે. તેમણે બધી વાતો મહારાજશ્રી પાસે કરી: અમે બગડ્યા છીએ અને અમલદારો પણ બગડયા છે. તપાસવા માટે આવે ત્યારે કહે, પટાવાળાને તાકો આપજો. ખાખી કપડું આવ્યું છે તો થોડું મોકલજો, ખાંડ મોકલો આમ બને છે. બીજી વાત એ કરી કે અમલદારોને લાંચ આપી અનાજ ભરીને ગાડાં હેરફેર કરીએ છીએ, પછી પકડે તો કહીએ કે ભાઈ ! રૂપિયા પચાસ નક્કી કર્યા છે ને? પછી જવા દે. લોકલબોર્ડમાં પણ તેઓ સભ્ય છે. કોઈએ કહ્યું મિસ્ત્રી લોકો પૈસા ખાઈ જઈ કશું જ કામ કરતા નથી. આ માટે એ સભ્યનો અભિપ્રાય પૂછયો તો કહે મિસ્ત્રી બદલાય તો અમે ખુશી છીએ.
આ ગામની મુલાકાત પછી પરઢોલ આવ્યા. અંતર દોઢ માઈલ. ઉતારો નિશાળમાં રાખ્યો હતો, બપોરના જાહેર સભા થઈ હતી. તેમાં ખેડૂતોના પ્રશ્નો અંગે કહ્યું. સરકાર કંટ્રોલ કાઢે તો ખેડૂતોએ પોતાનો કંટ્રોલ કરવો જોઈએ. ખેડૂત મંડળો રચી એક અવાજ કાઢવા કહ્યું. લોકોની ફરિયાદ હતી કે નેતાઓ વોટ જોઈએ ત્યારે જ આવે છે, બાકી કોઈ ડોકાતું નથી. અહીંના ચમાર ભાઈઓને કંડ માટે જમીનની જરૂર છે. તે માટે તેઓને અરજી કરવા કહ્યું.
ત્યાંથી સાંજના પ્રવાસ કરી વહેલાલ આવ્યા. અંતર ચાર માઈલ હશે. ઉતારો સૌરાષ્ટ્રની વિહારયાત્રા
૪૫