________________
મળે તોય સ્ત્રીઓનો મોટો ભાગ બહાર નીકળવાનો નથી. તેમનું વાત્સલ્યમય હૃદય તેમને ઘરમાંથી જ બધો આનંદ મસાલો મેળવી આપશે. સઘળા બાહ્ય-ધંધાઓમાં સ્ત્રીઓનું સ્થાન હું એટલા માટે ભારપૂર્વક ઈચ્છું છું કે (૧) પુરુષ જાતને ખાતરી થાય કે સ્ત્રી પણ પોતાના જેટલી જ નહિ બલકે વધુ કાર્યક્ષમ છે. એથી સ્ત્રી જાત ૫૨ પુરુષોને પૂજ્યભાવ જાગે (૨) સ્ત્રી જાતમાં પણ ખોટી શરમ, વહેમ, વિલાસિતા અને સ્વજાતિ પ્રત્યેની લાઘવગ્રંથી છે, તે છૂટે. શરૂઆતમાં થોડાં જોખમો વહોરવાં પડશે, પણ સરવાળે એમાં સ્ત્રીજાતને જ નહિ, બલકે પુરુષજાત ઉપરાંત સમાજનેરાષ્ટ્રને અને વિશ્વને પણ લાભ જ છે. એકેએક શાણી-સ્ત્રી જો મારા આ અભિપ્રાયને વિવેકપૂર્વક અનુસરે અને સમજુ પુરુષ હૃદયથી એને અપનાવશે તો સ્ત્રીનું જાહેર વાત્સલ્ય જેટલું વિકસશે તેટલો કુટુંબનો પણ વિકાસ થશે અને પરંપરાએ સમાજ તથા દેશભરમાં નીતિ અને ચારિત્ર્યનું ધોરણ ઊંચું આપોઆપ જશે.
"સ્વે સ્વે કર્મણ્યભિરતઃ સંસિદ્ધિ લભતે નરઃ "
એ ગીતા સૂત્ર ભુલાઈને ઉચ્ચનીચના જે ભેદ જન્મ્યા છે તે પણ એ દ્વારા જલદી નેસ્તનાબૂદ થશે.
વિશ્વવાત્સલ્ય : ૧-૧૧-૧૯૪૮
પ્રશ્નોત્તરી : ૧૬
પ્ર. હિંદુમહાસભા પક્ષ અને સમાજવાદી પક્ષ એ બન્ને કોંગ્રેસની સામે હોય છે, તો એમાં ફેર ખરો ?
ઉ. હા, મોટો ફેર છે. સમાજવાદી પક્ષ કોંગ્રેસની જેમ બિનકોમી રાષ્ટ્રવાદમાં માને છે જ્યારે હિંદુમહાસભાવાદી પક્ષ તો કોમવાદી પક્ષ હોઈ મુખ્ય સિદ્ધાંતનો જ ભેદ છે.
પ્ર. લોકશાહીને નિર્મળ રાખવા માટે વિરોધી પક્ષ જોઈએ એમ આપને નથી લાગતું ?
ઉ. સિદ્ધાંતનો જ ભેદ હોય તેવા વિરોધી પક્ષોથી લોકશાહી નિર્મળ બનવાને બદલે દૂષિત થાય છે, એક સિદ્ધાંત છતાં સમજુ વર્ગમાં જે મતભેદો હોય તે અનિચ્છનીય નથી પરંતુ સિદ્ધાંત ભેદવાળા પક્ષો ન જ હોવા જોઈએ.
પ્ર. સમાજવાદી પક્ષ અને કોંગ્રેસના સિદ્ધાંતમાં ઐકય હોય તો પછી કોંગ્રેસના પક્ષને જ આપ કાં સમર્થન આપો ?
ઉ. આજે હિંદી પ્રજા અને હિંદ બન્નેની પરિસ્થિતિ એવી છે કે થોડાં વર્ષો હિંદમાં કોંગ્રેસ સંસ્થાને જીવતી અને મજબૂત રાખવી જોઈએ એમ હું માનું છું. અને સાધુતાની પગદંડી
૧૮૬
