________________
"મહારાજશ્રી આટલાં સુંદર પ્રવચન થતાં હોય અને વરસાદમાં અમે હેરાન થઈએ, છતાં મહાજનવાળા માનતા નથી. ડહેલો અમારો છે તો અમે દરવાજો ઉઘાડી નાખીશું. ત્યાં જ પ્રવચન રાખીએ. મહારાજશ્રીએ બહુ જ પ્રેમથી એમ ન કરવા સલાહ આપી એટલું જ નહિ પણ એમ કહ્યું કે કમિટિની મંજૂરી સિવાય તમે દરવાજો ખોલશો તો હું પ્રવચન બંધ કરીશ.
લોકોએ વિચાર્યું કે હવે શું કરવું? કમિટી તો માનતી નથી. આ તો એક પ્રકારની સરમુખત્યારી કહેવાય. થોડાક આગેવાનો ભેગા થયા અને જનતામાંથી એક કમિટી બનાવી. તેમાં એવું નક્કી કર્યું કે જૈનભાઈ-બેનોની મોટી સંખ્યામાં સહીઓ લઈ મહાજનને એક વિનંતીપત્ર આપવો. તેમાં જણાવવું કે અમો જૈનો કે જેમના પૈસાથી આ મકાન બંધાયું છે તે લોકો જ પોતાના ઉપયોગ માટે માગણી કરીએ છીએ તો રાત્રિ પ્રવચનો માટે વાપરવા આપવું. આ પ્રમાણે લખાણ તૈયાર કરી સંખ્યાબંધ ભાઈ બેનો સહીઓ લેવા માટે નીકળી પડયાં. એક જબરજસ્ત શાંત આંદોલન ઊભું થઈ ગયું. મહારાજશ્રીએ આ લોકશાહી કાર્યવાહીમાં વાંધો ન લીધો. ઊલટું એને ટેકો આપ્યો. લગભગ ૧૬૦૦ સહીઓ મળવાઈ અને એ કાગળો મહાજનને સોંપાયા. મહાજને આની ઉપર વિચાર કરવા સભા બોલાવી. સારી ચર્ચાઓ થઈ પણ જુનવાણી વિચારના ચારેક સભ્યો વિરુદ્ધ પડ્યા. તેઓ કોઈ પણ હિસાબે વંડો આપવા તૈયાર ન થયા. હવે કમિટી વંડો આપવા બહુમતીથી ઠરાવ કરી શકતી હતી પણ તેમ થાય તો પેલા ચારે ભાઈ રાજીનામું આપવા તૈયાર થયા. પછી તો આખી કમિટી રાજીનામું આપે. આ આખો પ્રશ્ન મહારાજશ્રી પાસે આવ્યો. જુવાનો કહે : 'બધો વહીવટ અમે કરવા તૈયાર છીએ. પણ આ સરમુખત્યારી નહિ ચલાવી લેવાય !'
મહારાજશ્રીને તો સૌનું ઘડતર કરવું હતું. આ પ્રસંગ પણ એક ઘર્મશાસ્ત્ર જેવો બની ગયો હતો. જો પોતાની અને લોકોની અહંતા મમતા પોષવી હોત તો મહારાજશ્રી તેવું કરવાની આજ્ઞા આપી દેત. પરંતુ તેમણે જોયું કે હું ચાતુર્માસ કરીને ચાલ્યો જઈશ અને લોકોમાં કાયમ કુસ્પ રહી જશે.
આ પ્રસંગમાં એવું કંઈ થતું નહોતું. એટલે તેમણે જૈન જનતાને ધીરજ રાખવાની સલાહ આપી અને જણાવ્યું કે હું સર્વ સંમતિમાં માનું છું એટલે એક પણ સભ્યનો પ્રતીતિકર વિરોધ હશે ત્યાં સુધી વંડામાં પગ નહિ મૂકું. બીજી બાજુ આગેવાનો બહુમતીનું અપમાન કરી રહ્યા હતા તે પણ ગમતું નહોતું. એટલે વિરોધીઓની નજીક આવવાનો ઘણો પ્રયત્ન કર્યો પણ પરિણામ સારું ન આવ્યું.
સાધુતાની પગદંડી
૧૪૮