________________
કહ્યું, અલ્યા મગ કેમ નથી આપતો? બા હું તો આપું છું, પણ તે લેતો નથી. બાઈએ પૂછયું કેમ અલ્યા મગન મગ લેતો નથી ? તો કહે બા, આપે છે પણ ઊંધા માણે ભરીને. તો તારે કેવા માણે જોઈએ તો કહે સીધા માણે જ હોયને બા ! છગન બહુ લુચ્યો હતો તે કહે જુઓ બા, તમે કહો તો સીધા માણે ભરી આપું, તમે કહો તો ઊંધા માણે ભરી આપું.પોપાંબાઈને લાગ્યું કે, છગન સાચો છે. મગન કહે મારે તો આમ જ જોઈએ અને આ તો બન્ને રીતે તૈયાર થાય છે. એટલે હુકમ કર્યો, "જાવ આડે માણે ભરી દો.” પેલો મગન કહે બા એના કરતાં તો ઊંધું સારું જેથી થોડા મગ તો આવે ! બાઈ કહે તારો કક્કો જ સાચો? નહીં ચાલે જા. મેં કહ્યું તેનો અમલ કરો. આવું પોપાંબાઈનું રાજ હતું.
રોજ નમાઝ પઢતો હોય છતાં કપટ કરતો હોય તેને માટે સુફત ભકતોએ કહ્યું કે પહેલાં દિલ પવિત્ર કર. નમાજમાં શું બોલો છો? હે ખુદા તમે વિશ્વના પાલનહાર છો મને સાચો રસ્તો બતાવો. એક બાદશાહ નમાઝ પઢી રહ્યા હતા. તેવામાં એક બાઈ મુસલ્લા ઉપર પગ મૂકીને ચાલી ગઈ. બાદશાહનો પિત્તો ગયો. નમાઝમાંથી ઊઠીને નોકર મારફત બાઈને બોલાવી. તેને ગુસ્સાથી કહ્યું, રંડી મારી નમાઝ બગાડી. બાઈ હસવા લાગી. બાદશાહે પૂછયું, કેમ હસે છે ? તો કહે તમારું ધ્યાન અલ્લાહમાં નહોતું, મુસલ્લામાં હતું અને મારું ધ્યાન મારા પતિમાં હતુંમારા પતિ ખોવાઈ ગયા છે. તેમની શોધમાં હતી. બાદશાહ સમજી ગયા અને કહ્યું, બાઈ મારી ભૂલ થઈ. તું તો મારી મૌલવી બની ગઈ !
ભાવનગરમાં ઊંડી બજારમાં આગ લાગી. તે વખતે વોરાજી નમાઝ પઢતા હતા. તેમને કહેવામાં આવ્યું કે તમારું મકાન જલે છે. ત્યારે કહે ભલે જલે ! અત્યારે હું નમાઝ પઢું છું.
સભાના અંતે સ્થાનિક આગેવાન ઈસાભાઈએ કહ્યું : માદરે વતનમાં જન્મેલા આપણે બીજાના થઈ શકતા નથી, છતાં જેમ ભાઈઓ કોઈવાર લડે છે તેમ આપણે પણ કોઈ વાર લડીએ છીએ. પણ ઈલમ જ્યાંથી મળે ત્યાંથી લેવું. જેમ એક બત્તીથી હજાર બત્તી સળગાવીએ તોપણ મૂળ બત્તીનો પ્રકાશ ઓછો થતો નથી તેમ આપણે જ્ઞાન ગમે ત્યાંથી મળે ત્યાંથી લેવું. સંતબાલજીની જ્યાં જ્યાં સભા હોય ત્યાં મારા મુસલમાન ભાઈઓ જરૂર જાય અને લાભ લે.
ઉપસંહાર કરતાં મહારાજશ્રીએ કહ્યું : આશીર્વાદ કોણ આપી શકે ? જેણે ઈશ્વરના આશીર્વાદ મેળવ્યા હોય. બન્નેના ગ્રંથોમાં તત્ત્વની દષ્ટિએ જુદાઈ નથી. કર્મકાંડ જુદાં છે. તેનાં પણ કારણો છે. દુનિયાના બધા ધર્મસંસ્થાપકો એશિયામાં જ સૌરાષ્ટ્રની વિહારયાત્રા
૧૩૧