________________
તૈયાર થાય, કારણ કે તે સમાજ માટે જીવતા એટલે જ શેઠ છે. મહાજન કહેવાય. મહાજન એટલે મોટો માણસ. શેઠ એટલે શ્રેષ્ઠ, પણ આજે અલ્પજન. આ વાત સમજાઈ જાય તો સમાજવાદનો હાઉ આપણને ડરાવશે નહીં. અથર્વવેદમાં અતિથિ સન્માનની ભવ્ય કલ્પના આપી છે. આ મારું ઘર, મારું ધન મકાન પુત્ર પત્ની બધું આપની સેવામાં હાજર છે. અતિથિ એટલે તિથિ વગરનો.
સમાજવાદ વાણીનો લાવવો હોય તો ગમે તેમ ફૂટ્યા કરે, પણ સમાજધર્મ લાવવો હોય તો પ્રથમ આચાર આચરી બતાવવો પડશે. મીસ કેથેરાઈને રશિયાની ક્રાન્તિમાં મહત્ત્વનો ફાળો આપ્યો હતો. ધર્મગુરુઓ સ્વર્ગમાં જવાની ચિઠ્ઠીઓ આપતા. અહીં પણ હવે મોક્ષને નામે રૂપિયા અપાય છે. પણ થોડી ઘણી ત્યાગની પૂજા છે, એ ઝરણું છે ત્યાં સુધી આપણી સંસ્કૃતિ જીવવાની છે. ધનવાનોએ આજે પોતાની મયાર્દી સમજી જવાની જરૂર છે. ભગવાનને પ્રસાદ ધરાવીએ છીએ ત્યારે ટોકરી વગાડીએ છીએ, કહીએ છીએ કે, ભગવાન ! તમને ટોકરી, પ્રસાદ અમારે ખાવાનો. તેમ શ્રીમંતો કહે છે, ધન લીધું છે સમાજમાંથી પણ છે અમારું. તમારા માટે ટોકરી પણ ભગવાન ભોળા નથી જેવું તમે તેને આપશો તેવું તે તમોને આપે છે. તેમ સમાજ પણ કહે છે, હવે તમે ભૂલો છો એટલે મૂકી દો બધું. આજે ચાર વર્ણને બદલે ચાર વર્ગ પડી ગયા છે. ધર્મજીવી; શ્રમજીવી, ધનજીવી અને પોકળ ધર્મજીવી. એક પોલા ધર્મથી જીવે છે, બીજો વેઠથી જીવે છે, ત્રીજો ધનથી જીવે છે, ચોથો ડોળથી જીવે છે. હવે સૌ સાચી રીતે જીવીએ. તા. ૧૪-૬-૪૮ : મુસ્લિમ સભા
મહારાજશ્રીએ કહ્યું, આજે એક રીતે તમોને બધાંને જોઈને આનંદ થાય છે. એક રીતે શબ્દ મેં ઈરાદાપૂર્વક વાપર્યો છે. જૈન સાધુને, એક વાણિયાના સાધુ તરીકે ગણવામાં આવે છે તેથી મને દુઃખ થાય છે. સાધુ ઓલિયા કે સંન્યાસી કોઈ એક ધર્મ (સંપ્રદાય)ના હોઈ શકતા નથી. સવાર સાંજની પ્રાર્થનામાં હજરતસાહેબને યાદ કરવામાં આવે છે. દુનિયાની હવા લઈએ છીએ તો તેમને કેમ ભૂલી શકાય? કેટલાકે કહ્યું, આ ભાઈઓ સમજી શકે તેવું કહેજો.” મને દુઃખ થાય છે. મા અને અમ્મામાં શું ફેર છે? ન કેમ સમજી શકાય? રૂપિયાના આના હિન્દુ દુકાને જાઓ કે મુસલમાનની દુકાને જાઓ બધે સરખા, પણ ધર્મની વાત આવે છે ત્યારે ફેરફાર થઈ જાય છે. આ વસ્તુને સમજાવવા આ પ્રવચન ગોઠવવામાં આવ્યું છે.
હું તમને પૂછું છું કે તમારામાંથી દુઃખ કોને જોઈએ છે? હાથ ઊંચા કરો. બધાને સુખ જોઈએ છે. સુખના સંબંધમાં અને દુઃખના ઈન્કારમાં બધાંનો એક મત છે. એમાં સૌરાષ્ટ્રની વિહારયાત્રા
૧૨૯