________________
કરવો હોય તો છાતીપુર નીચા નમવું પડશે. થોડા પૈસા આપ્યું નહિ બને! કાદવમાં પડેલાને કાઢવા માટે કાદવવાળા થવું પડશે. તન શ્રેષ્ઠ, મન-મધ્યમ, ધન-કનિષ્ટ આ દાનના પ્રકાર છે. પણ આજે છેલ્લા પ્રકારનું દાન શ્રેષ્ઠ ગણાય છે. જે કાર્યકરો પ્રાણ આપે છે તે ખરા દાનેશ્વરી છે.હરિજનના રહેણીકરણીના, આચાર વિચારના દરેક પ્યાલો કરવા પડશે. પોતાની પ્રવૃત્તિથી ભંગીઓ બેઠા થાય છે કે નહીં તે જોવું પડશે. ધન મૂડી નથી જીવન એ મૂડી છે. એ જીવન જીવવા માટે તેને જ્ઞાન આપવું પડશે. આ બહેનોને શાસ્ત્રીય પદ્ધતિથી જ્ઞાન આપવું પડશે. જો એ છોકરાં સારું જીવન જીવતાં શીખી જાય અને ભણાવનાર અને ભણનારનો સુમેળ થઈ જાય. પ્રમાદ રહિત થઈ જાય તો સુંદર કાર્ય થઈ શકશે. ગંદામાં ગંદુ કામ છતાં આખા નગરનું આરોગ્યનું કામ તેને સોંપ્યું છે છતાં તેની આજીવિકાનું સાધન ઓછામાં ઓછું. આપણે ત્યાં નિયમ છે કે વધુ મહેનત કરે તેને ઓછા પૈસા, ઓછી મહેનત કરે તેને વધુ પૈસા ભંગીભાઈઓ પણ ગામ સાફ કરી કચરો નાંખે પોતાના ઘર પાસે જાજરૂ હોય ત્યાં રહેઠાંણ કરે.કારણ કે દૂર જવું ન પડે. આ સંસ્કાર કાઢવા પડશે. સરકારની જેમ ફરજ છે તેમ આપણી પણ ફરજ છે. આપણે જે પાપ કર્યા છે તેનું પ્રાયશ્ચિત કરવું જોઈએ.
કાઠિયાવાડ રાજકીય પરિષદના મંત્રીશ્રી વજુભાઈ શાહે આ પ્રસંગે કહ્યું કે :દુનિયામાં બે જાત છે. એક હરિજન બીજી દુરિજન, તો જે હિરજન હોય તે બધાં બેનો આ છાત્રાલયમાં કેમ ન આવે ? વાલીબેન અને ગુણવંતીબેન જેવાં ચારિત્ર્યશીલ બહેનો સંસ્કાર આપવાનાં હોય ત્યાં સવર્ણ કન્યા બેનો આવે તો વાંધો શું ! હિરજન કુમારો કંઈક ભણ્યા છે તે જ્યારે ગીતા રામાયણ વાંચે છે ત્યારે પહેલો નંબર આવે છે. કોઈ ઈતિહાસમાં, કોઈ ગણિતમાં, તો કોઈ ઓવરસીયર થાય છે. ત્યારે બીજો વર્ગ એથી પછાત હોય છે. હિરજન ગીતા વાંચતો હોય અને બ્રાહ્મણ ન વાંચતો હોય, હરિજન રોજ નહાતો હોય અને બ્રાહ્મણ બે દિવસે નહાતો હોય તો બ્રાહ્મણ કોને કહીશું? બ્રાહ્મણનો છોકરો બ્રાહ્મણ નથી.
પૂજ્ય સંતબાલજીએ કહ્યું કે કન્યા છાત્રાલયની ઉદ્ઘાટન વિધિ દાદાના હાથે થઈ તે જામનગરનાં અને સૌરાષ્ટ્રનાં સદ્ભાગ્ય છે. પણ પૂર્ણાહુતિ કયારે થશે તે પ્રશ્ન છે ! વાડાવાર છાત્રાલયો હવે બંધ થવાં જ જોઈએ. હરિજન કન્યા છાત્રાલય જો કન્યા છાત્રાલય થઈ જાય તો હું પૂર્ણાહુતિ થઈ તેમ માનું. પણ જેમ વ્યવસ્થિત સ૨કા૨ થઈ ન હોય ત્યાં સુધી કામચલાઉ સરકાર રાજ્ય સંભાળે છે તેમ જ્યાં સુધી સવર્ણ અને અવર્ણના ભેદ ભુલાયા ન હોય ત્યાં સુધી આપદધર્મ સમજીને પણ દાદાએ કહ્યું તેમ કેડેથી નમીને આપણે હાથ આપવો પડશે. ગુણવંતીબેન આ છાત્રાલયમાં પ્રાણ તરીકે સૌરાષ્ટ્રની વિહારયાત્રા
૧૧૭