________________
Vada ] Gañadharavada
291 कम्माभावे वि मई को दोसो होज सभावोऽयं । जह कारणाणुरूंध घडाइ कजं सहावेणं ॥ २३७॥ (१७८५) Kammābhāvé vi mai ko doso hojja jai sabhāvo'yami Jaha kāraṇāņurūvam ghadāi kajjam sahāvéņam 1123711 (1785) [कर्माभावेऽपि मति. को दोषो भवेत् यदि स्वभावोऽ यम् ।
यथा कारणानुरूपं घटादि कार्य स्वभावेन ॥ २३७ ।। (१७८५) Karmābhavépi matil ko duso bhavét yadi svabliāvo'yam Yathā kāraṇānurūpa ghatādi kāryam svabhāvéna 11237.1 (1785)
__Tran. 237 Again, the opponent inight believe that (the kārzu could be brought about even in absence of Kryman. What objection would arise if it were its very nature as in the case of kāryas like ghata etc., which bear natural resemblance with their karanas ? (1785)
टीका-अथ परस्यैवंभूता मतिः स्याद् यदुत-कर्माभावेऽपि यदि भवसद्भावरूपः स्वभाव एवायं भवेत् तहि को दोषः स्यात् ?--विनापि कर्म पदि स्वभावादेव भवः स्यात् तर्हि किं दूषणं भवेत् ? -न किश्चिदित्यर्थः । दृष्टान्तमाह-यथा कर्म विनापि मृत्पिण्डिादिकारणानुरूपं घटादि कार्य स्वस्वभावेनैवोत्पद्यमानं दृश्यते, तथा सामाणिजन्मपरम्परारूपो भवोऽपि स्वभावादेन भविष्यति । अत्रोच्यते-ननु धटोऽपि न स्वभावतः एव जायते, कर्तृ-करणाद्यपेक्षित्वात् तस्य । ततश्वेहापि कर्तुरात्मनः पारभविकस्य च शरीरादिकायस्थ करणं संभाव्यते, तच्च कर्तृ-कार्याभ्यां भिनं लोकेऽपि दृश्यते, कुलाल-घटाभ्यां चक्रादिवत्, यच्चेदात्मनः शरीरादि कार्य कुर्वतः करणं वत् कर्मेति प्रतिपद्यस्व । स्यादेतत्, घटादेः प्रत्यक्षसिद्धत्वात् भवन्तु कुलालादयः कर्तारः, शरीरादि कार्य त्वमादिविकारवत् स्वभावतोऽपि भविष्यति, ततो न कर्मसिद्धिः। तदयुक्तम्, यतो न स्वाभाविकं शरीरादि, आदिमत्प्रतिनियताकारत्वात्, घटवदिति । किञ्च "कारणानुरूपमेव कार्यम्।" इत्येवं यत् परभवे सादृश्यं त्वयाऽभ्युपगम्यते, तदपि स्वभाववादिनस्तवाभ्रादि.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
