________________
॥ वगडापगयं ॥
[सुत्तं]-से गामंसि वा जाव रायहाणिसि वा एगवगडाए एगदुवाराए एगनिक्खमणप्पवेसाए नो कप्पइ निग्गंथाण य निग्गंथीण य एगतओ वत्थए ॥१-१०॥
सुत्ताभिसंबंधे इमा गाहा - गामनगराइएसुं, तेसु उ खेत्तेसु कत्थ वसियव्वं ।
जत्थ न वसंति समणीमब्भासे निग्गमपहे वा ॥२१२५॥
"गाम-नगरादीएसु०" गाहा । ग्रामनगरादिपूर्वोक्तेषु जत्थ साहुणीओ ण वसंति आसण्णे वा णिग्गमपहे वा, तत्र वस्तव्यं निर्ग्रन्थानाम् । अनेनाभिसम्बन्धेनायातस्य मात्रस्य' व्याख्या क्रियते।
अहवा निग्गंथीओ, दट्ट ठिया तेसु गाममाईसु । मा पिल्लेही कोई, तेणिम सुत्तं समुदियं तु ॥२१२६॥ वगडा उ परिक्खेवो, पुव्वुत्तो सो उ दव्वमाईओ । दारं गामस्स मुहं, सो चेव य निग्गमपवेसो ॥२१२७॥
["अहवा निग्गंथीओ०"] "वगडा तु परिक्खेवो०" गाहा । वगडा इति परिक्षेपः । स च पूर्वोक्त अधस्तादनन्तरसूत्रे । दारं नाम ग्राममुखं, ग्रामप्रवेश इत्यर्थः । असावेव निर्गमः प्रवेशः । एवं सूत्रेऽभिहिते आह चोयकः -
दारस्स वा वि गहणं, कायव्वं अहव निग्गमपहस्स ।
जइ एगट्ठा दुन्नि वि, एगयरं बूहि मा दो वि ॥२१२८॥
"दारस्स वा वि०" गाहा । यदि तदेव द्वारं तदेव निर्गमप्रवेशः, अतो द्वयोरप्येकार्थत्वाद् एकतरस्य ग्रहणं कर्त्तव्यम्, न द्वयोरपि । कथं पुन: ? से गामंसि वा नगरंसि वा एगवगडाए एगदुवाराए नो कप्पइ निग्गंथस्स ०। अहवा एगवगडाए एगनिक्खमणपवेसाए नो कप्पइ ०। एवं उक्ते लघु च सूत्रं भवति । स एव चार्थः । आचार्य आह
१. सूत्रस्य इति भाव्यम् ? २. चूर्णौ विशेषचूर्णौ च नेऽयं गाथा व्याख्याता, बृहद्भाष्ये वर्तते ।
