________________
७३
भासगाहा-१४४२-१४५३] पढमो उद्देसो
"धीरपुरिसपन्नत्तो०" गाहा । कण्ठ्या । स पुनर्विहार: शरदादिर्भवति । कथं पुनः शरदादिः ? अत उच्यते -
वासावासातीते, अट्ठसु चारो अतो उ सरदाई।
पडिलेहसंकमविही, ठिए अ मेरं परिकहेहं ॥१४४९॥
"वासावासातीते०" गाहा । वासावासे अतिक्कंते अट्ठसु उडुबद्धिएसु मासेसु चारो भवति, मासे मासे अन्यत्र गमनमित्यर्थः । तत्र क्षेत्रपडिलेखनविधिः- क्षेत्रात् क्षेत्रसंक्रमणविधिः पडिलेहिते य खेत्ते व्यवस्थितानां मेरां सामायारीमित्यर्थः । तां कथयिष्यामि -
निग्गमणम्मि य पुच्छा, पत्तमपत्ते अइच्छिए वा वि।
वाघायम्मि अपत्ते, अइच्छिए तस्स असतीए ॥१४५०॥
"निग्गमणम्मि य पुच्छा०" गाहा । जत्थ वासावासो कओ तओ कत्तियचाउम्मासिए किं पत्ते निग्गंतव्वं अपत्ते निग्गंतव्वं, अतिच्छिए निग्गंतव्वं ? उच्यते-निव्वाघाएणं पत्ते चाउम्मासिए मग्गसिरपाडिवए निग्गंतुं बाहिं हिंडिता चारैति । वाघाएणं पुण अपत्ते वा अतिच्छिते वा निग्गंतव्वं । "तस्स असती य"त्ति निव्वाघायस्स असईए ।
पत्तमपत्ते रिक्खं, असाहगं पुण्णमासिणिमहो वा। पडिकूल त्ति य लोगो, मा वोच्छिइ तो अईयम्मि ॥१४५१॥
"पत्तमपत्ते रिक्खं०" गाहा । अप्राप्ते चाउम्मासिए प्राप्ते वा जइ रिक्खं असाधकं, पुन्नमासिणिमहो वा होज्जा पाडिवए । ताहे लोगो निग्गच्छंते दटुं अमंगलं मन्नइ । ताहे अतिच्छिते निग्गमणकाले निग्गच्छंति ।
पत्ते अतिच्छिए वा, असाहगं तेण णिति अप्पत्ते । नाउं निग्गमकालं, पडिचरए पेसविंति तहा ॥१४५२॥
"पत्ते अतेच्छिए वा०" गाहा । जइ निग्गमणकाले असायं होज्जा, अतिच्छिते वा असाधयं होज्जा । वासं वा नोवरमिसइ त्ति अतिसतेणं नाउं तो अणागयं निग्गच्छंति निग्गमणकालं च नाउं तहा खेत्तपडिलेहए पेसंति जहा निग्गमणकाले चेव पडिएंति । तं पुण खेत्तं दुविहं जत्थ गम्मइ-दिटुं अदिटुं च । जइ वि दिटुं, दिटुं नियमा पडिलेहितव्वं ।
अप्पडिलेहियदोसा, वसही भिक्खं व दुल्लहं होज्जा । बालाइगिलाणाण व, पाउग्गं अहव सज्झाओ ॥१४५३॥
१. असतीए मुच । उच्यते...निग्गंतव्वं इत्यन्तः पाठो नास्ति ब ।