________________
२८२
उ टीका: मायती अनावसरे कुमारण तथा प्रहरणशक्तिर्दर्शिता यथा सर्वेपि चौरसभटाः कुमारप्रहाराजर्जराः सर्वास दित्तु गताः कुमारस्ततो रथारूढ़ी चलितः अ०१३
वरधनुना उक्त: कुमार यूयं दृढ़यान्ता स्ततो मुहुर्तमानमत्रैव रथे निद्रासुखमनुभवत ततो रत्नवत्या सह कुमारः प्रसुप्तः गिरिनदी एकामार्गे समायाता तावत्तुरङ्गमाः यमखिबानाग्रे चलन्ति ततः कथञ्चित् प्रतिबद्धः कुमारः यमखिन्वान् तरंगमान् पशन रथाग्रे च वरधनुमपसन् जलनिमित्त वरधनुर्गतो* भविष्यतीति चिन्तितवान् इतस्तत: पश्यन् कुमारः रथाग्रभागरुधिरावलिप्त ददर्श ततो व्यापादितो वरधनुरिति ज्ञात्वा हा हा हतो मे मुहत् इति शोकातः कुमारो रथोत्सङ्गात्पपात मूळच्च प्राप्तवान् पुनरपि लञ्चचैतन्य एवं विललाप हा भातः हा वरधनु मित्र व क्वगतोसौति विलपन कुमारः कथमपि रत्नवत्या रक्षितः कुमारः रत्नवन्तौ प्रत्येवमाह सुन्दरि न ज्ञायते वरधनु मृतो जौववास्तौति ततोहं तदन्वेषणार्थ पश्चाद्रजामि तया भणितं आर्यपुत्र अवसरो नास्ति पश्चाहलनस्य येनाहमेकाकिनौ चौरखापदादिभौमं चारण्यमिदं अत्र च निकण्टवर्ती सीमावकाशोस्ति येन परिबाना कुशकर टकाः पश्यन्ति एतद्रत्नक्तीवचः प्रतिपद्य रत्नवत्या सहकुमारः पथि गन्तु प्रवृत्तः मगधदेशसंस्थितमेकं ग्राम प्राप्तः तत्र प्रविशन् कुमारः सभामध्यस्थितेन ग्रामाधिपतिना दृष्टः दर्शनानन्तरमेव एष न सामान्यः पुरुष इति ज्ञात्वा सोपचारः प्रतिपत्या पूजितो नौतच स्वगृहं दत्तस्तन सुखावास: तत्व सुखं तिष्ठन् एकप्रामाधिपतिना भलित: कुमारत्वं विखिद्र इव लक्ष्यसि कुमारणोक्तं मम भाता चौरेण सह भण्डनं कुर्वन् न जाने कामप्यवस्था प्राप्तः ततो मया तदन्वेषणा' तत्र गन्तव्य ग्रामाधिपनीक्त अलं खेदेन यद्यस्था मटयां सभविष्यति तदाऽवश्यमिह प्राप्मामः इति भणित्वा प्रेखितानिज पुरुषा अटयां गत्वा समायाताः कथयन्ति अस्माभिः सर्वत्र स पुरुषो गवैषितः परं क्वचित्र दृष्टः किन्तु प्रहारपतितो बाण एवेष दृष्टः ततः कुमारी वरधनुर्मत इति चिरकालं योकं चकार एकदा रात्री तस्मिन् ग्राम चौरवाटिः पतिता सा च बाणैः कुमारण जर्जरोक्ता नष्टा अथ हर्षितो ग्रामाधिपतिर्यामश्च
राब धनपतसिंह बाहादुर का पा.सं.न. ४१ मा भाग
