________________
( ૩૪ ) મહાનુભાવ, કૃપા કરી તમાયુદર અને શાંત સ્વરૂપનું મને જ્ઞાન આપે,
તે ચૈતન્ય સ્વરૂપમાંથી નીચે પ્રમાણે ઘનિ ઉત્પન્ન થયે –
હે તવપ્રેમી પ્રવાસી, તું મારા સ્વરૂપને સમજે છે, તથાપિ તારી આગળ મારા સ્વરૂપનું સ્પષ્ટીકરણ કરવાની આવશ્યક્તા છે, તેથી હું કહું, તે સાંભળ. હું પોતે વસ્તુ સ્વરૂપ છું. મારા સ્વરૂપને ખરે અનુભવી જાણી શકે છે. તે સિવાય જેવા તેવા પુરૂષથી મારે સ્વરૂપ જાણવામાં આવતું નથી. મારું સ્વરૂપ જાણવાને માટે હૃદયમાં ઘણી શંકાઓ થયા કરે છે. પણ જ્યારે હૃદય તત્વજ્ઞાનથી ભરપૂર થાય, ત્યારેજ મારું સ્વરૂપ જાણવામાં આવે છે.
પ્રવાસીએ પ્રેમ દર્શાવી કહ્યું, મહાનુભાવ, કૃપા કરી તમારા એ સ્વરૂપનું મને ભાન કરાવે. મારા અંતરની એજ ઇચ્છા છે. અને એ ઈચ્છાને આધીન થઈને જ હું આ તત્વ ભૂમિને પ્રવાસી થયે છું, મારા ઉપકારી પૂર્વ મિત્રે તેને માટે જ આ પ્રયાસ કર્યો છે. હે દયાનિધિ, મારા ઊપર કૃપા કરો અને અને આપનું યથાર્થ સ્વરૂપજવે.
વસ્તુસ્વરૂપે હાસ્ય કરતાં કહ્યું, ભદ્ર, મારું સ્વરૂપ જાણવાની ઈચ્છાવાળાએ પ્રથમ જીવની સ્થિતિ જાણવી જોઈએ. કારણકે, કર્મના ફળ સુખદુ:ખને ભેગવનારે જીવ એ કર્મનાં જાળમાંથી ક્યારે મુક્ત થઈ શકે? એ વાત તેની સ્થિતિ જાણવાથી લક્ષ્યમાં આવે છે. અનુપમ મહિમાને ધારણ કરનારે જીવ આ શરીરમાં કેવી રીતે પમાય છે? તે જાગવાને માટે એક ઉત્તમ દૃષ્ટાંત અપાય છે. જે કેઈમેટ દ્રવ્યને નિધિ જમીનમાં દટાઈ રહ્યા હેય, તે કેઈન જાણવામાં આવતો નથી. પણ જ્યારે કેઈ તે ધનના નિધિને
દી જમીનમાંથી બાહર કાઢે ત્યારે નેત્રવાળા માણસના દેખવામાં આવે છે, એટલે તેને પ્રત્યક્ષ અનુભવ થાય છે. તેવી રીતે આ જીવ અનાદિકાળથી જડા એવા પુગળ દ્રવ્યરૂપ જમીનમાં દટાઈ રહ્યા
