________________
( ૨૦ )
શ્રી સ્થૂળભદ્રજીનું વૃત્તાંત, નંદરાજ્યના નાશ, ચંદ્રગુપ્ત, ચાણાક્ય, શકડાલ મંત્રી આફ્રિકાનું વૃત્તાંત.
શ્રી ભદ્રબાહુસ્વામીની પાટે સ્થૂળભદ્રજી આવ્યા ; તેમનું વૃત્તાંત નીચે મુજબ છેઃ—પાટલીપુત્ર નગરમાં શ્રેણિકના પાત્ર ઉદાયિ રાન્ન જ્યારે પુત્ર રહિત મૃત્યુ પામ્યા, ત્યારે એક નાઇના નીંદ નામના પુત્રને ત્યાંની ગાદી મળી; તે રાજાના કલ્પક નામે મત્રી હતા; અનુક્રમે તે ગાદી પર ન નામના આ રાજા થઈ ગયા; અને તેના મત્રીઓ પશુ કલ્પક મંત્રીના વશસ્ત્રેજ થયા. એવી રીતે છેલ્લા નવમા નંદ રાજા જ્યારે પાટલી પુત્રમાં રાજ કરતા હતા, ત્યારે તેના તે કલ્પક મંત્રીના વંશમાં ઉત્પન્ન થયેલા શડાલ નામે મંત્રી હતા; તે મંત્રી જૈન ધર્મ પાળતા હતા; તેને લક્ષ્મીવતી નામે સ્ત્રી હતી. તે સ્ત્રીથી તેને સ્થૂળભદ્ર તથા શ્રીયક નામના બે પુત્રા થયા હતા. તે નગરમાં એક મહાસ્વરૂપવાળી ખુખસુરત કાશા નામની વેશ્યા રહેતી હતી, તેણીની સાથે સ્થૂળભદ્ર પ્યારમાં પડયા હતા; તેથી તે તેણીને ઘેરજ રહી ઘણા પ્રકારના ભાગ ભોગવતા હતા. એવી રીતે ભાગ ભાગવતાં ખાર વા વીતી ગયાં. શ્રીયકપર રાજાની ઘણીજ પ્રોતિ થવાથી તે નોંદ રાજાના અંગરક્ષક થયા હતા. હવે તે નગરમાં એક વરચી નામે મહાવિદ્વાન બ્રાહ્મણુ વસતા હતા, તે હમેશાં નવાં નવાં કાવ્યો રચીને રાજાની સ્તુતિ કરતા હતા; પરંતુ તે મિથ્યાષ્ટિ હોવાથી જૈન ધર્મ માનનારા શડાલ મત્રી તેની પ્રશંસા કરતા નહાતા, તેથી રાજા તે વરચીને કઇપણ દાન આપતા નહીં; કેટલાક સમય ગયા બાદ તે બ્રાહ્મણને તે બાબતની ખબર મળવાથી તેણે શકડાલ મંત્રીની સ્ત્રીની સેવા કરવા માંડી; આથી મંત્રીની સ્ત્રી તેનાપર ખુશી થઈ. ત્યારે તે બ્રાહ્મણે તેણીને કહ્યું કે, તમા મને એવું કરી આપે! કે, જેથી તમારા સ્વામી રાજા પાસે મારાં કાવ્યોની પ્રશંસા કરે, પછી શકડાલ મંત્રી જ્યારે ઘેર આવ્યા, ત્યારે તેણીએ આગ્રહપૂર્વક તે બ્રાહ્મણનાં કાવ્યેાની રાજા પાસે પ્રશંસા કરવાનું કહ્યું. બીજે દિવસે તે વસ્તીએ રાજા પાસે જર નવીન કાવ્યાથી જ્યારે તેમની સ્તુતિ કરી ત્યારે મંત્રીએ તેની પ્રશંસા કરવાથી રાન્તએ ખુશી થઈને તે બ્રાહ્મણને એકસા આસાના મેહેારા આપી એવી રીતે હંમેશાં