Jain Itihas

SR No.: 007286
Original Sutra Author: N/A
Author: Jain Dharm Vidya Prasarak Varg
Publisher: Jain Dharm Vidya Prasarak Varg
Publication Year: 1908
Total Pages: 168
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 12 MB

Page 32

( ૧૨ ), ધર્મ પાળવા લાગ્યા. પ્રભુએ પણ તે અગ્યારે બ્રાહ્મણ પંડિતને જૈન સિદ્ધાંતના પારંગામી કરીને ગણધર પદી પર સ્થાપિયા; એટલે તે અગ્યારે ગણધરેએ પિતપિતાના શિના જે પરિવાર સાથે દીક્ષા લીધી હતી, તે તે પરિવારના તેમને નાયક બનાવ્યા. એવી રીતે કેવળ જ્ઞાન પામ્યા બાદ શ્રી મહાવીર પ્રભુએ લગભગ ત્રીસ વર્ષો સુધી દેશ વિદેશમાં વિચરીને લેકેને જૈન ધર્મને ઉપદેશ આપી દયામયહદયવાળા કર્યા. ભગવાનના મોટા ગણધર જે ઇદ્રભૂતિ, તે ગતમસ્વામિના નામથી પણ પ્રસિદ્ધ છે, કેમકે તેમનું ગાતમ કુળ હતું. આ ગૌતમસ્વામિને મહાવીર પ્રભુ પર ઘણે સ્નેહ હતો; અને તે રાગદશાને લીધે મહાવીર પ્રભુની હયાતિમાં તેમને કેવળ જ્ઞાન થયું નહીં. છેવટે મહાવીર પ્રભુ અપાપા નગરીમાં આવી ત્યાંના હસ્તિપાળ નામના રાજાની જીર્ણ થયેલી જગાતશાળામાં ચતુર માસ રહ્યા. તથા ત્યાં કાતિક વદી અમાવાસ્યાને દિવસે નિર્વાણ પામ્યા. તે વખતે તેમના ભક્ત નવમલ જાતિના અને નવલ જાતિના રાજાઓએ અનેક પ્રકારના દીવાઓ કરીને દીપોત્સવ કર્યો ત્યારથી દીવાળીને મહોત્સવ લોકોમાં પ્રસિદ્ધ થયો.
ગતમ સ્વામીનું વૃત્તાંત. જ્ઞાનપી ચક્ષુથી શ્રી મહાવીર પ્રભુએ જ્યારે પોતાને નિર્વાણ સમય જાણો, ત્યારે વિચાર્યું કે, ગૌતમ સ્વામીને મારા પર ઘણે મેહ છે, તેથી તેને કેવળ જ્ઞાન થતું નથી; એમ વિચારી તેમની તે મેહદશાને દૂર કરવા માટે તેમને પાસેના એક ગામડામાં રહેતા દેવશર્મા નામે બ્રાહ્મણને પ્રતિબોધવા માટે પ્રભુએ મોકલ્યા. ત્યાં તેને પ્રતિબંધિને પ્રભાતમાં જ્યારે પાછા આવ્યા, ત્યારે વીર પ્રભુનું નિવાણ થયેલું સાંભળીને પ્રથમ તે મેહને લીધે હૃદયમાં ખેદ પામવા લાગ્યા, પરંતુ પાછળથી અનિત્ય ભાવના ભાવતાં તેમને પણ કેવળ જ્ઞાન થયું. એવી રીતે એકમને દિવસે શ્રી ગૌતમ સ્વામિના કેવળજ્ઞાનને મહોત્સવ થયો, તેથી તે દિવસ પણ આજ દિન સુધી તેહેવાર તરીકે પાળવામાં આવે છે. શ્રી મહાવીર પ્રભુનું નિર્વાણુ સાંભળીને મેહને લીધે તેમના ભાઈ નંદિવર્ધનને શોક થયો, તેથી બીજને દિવસે ભગવાનની બેહેન સુદર્શનાથે તેમને પિતાને ઘેર તેડી જમાડ્યા, અને ભાઈને શેક મુકાવ્ય, ત્યારથી ભાઈબીજનો તહેવાર પણ પ્રસિદ્ધ થયે. નવગણધરે તે પ્રભુની હયાતિમાંજ રાજગૃહિ નગરીમાં પરિવાર સહિત ક્ષે ગયા હતા. વીર પ્રભુના નિર્વાણ પછી બાર વર્ષ સુધી કેવળપણે વિચરીને શ્રી ગૌતમ સ્વામી પણ મોક્ષે ગયા.