________________
लोकसामान्याधिकारः ।
भुनकोटिकृतिसमासः कर्णकृतिः भवति वर्गराशेः । गुणकारभागहारौ वर्गौ भवतः नियमेन ॥ १२२ ॥ भुज । भुज ७ कोटि ३ कृति ४९।९ समासः ५८ कर्णकृतिर्भवति । एकपार्श्वस्यैतावति ५८ द्वयोः पार्श्वयोः किमिति वर्गराशेर्गुणकारभागहारौ वर्गात्मकौ भवतः ५८।२२ नियमेन । एतत्संगुण्य २३२ मूले गृहीते १५३. अधोलोकस्य साधिकत्वमभूत् । भुज कोटि २ कृति है।४ चतुर्भिस्समछेदेन समासे ६५ कर्णकृतिः एक पार्श्वस्यैताबति ५ चतुर्णीकिमिति संपात्यापवर्त्य गुणयित्वा २६० मूले गृहीते १६४६ ऊर्ध्वलोकस्य साधिकत्वमभूत् । मिलितोभयपरिधिरज्जुषु ३१ अधोलोकाधःपरिधिः ७ ऊर्ध्वलोकपरिधेश्च १ मेलने ८ व्येकचत्वारिंशत्वं ३९ अधिकोभयहारा ३०।३२ वर्षीकृत्य १५।१६ ताभ्यामन्योन्यमंशछेदौ १६३ २ १५ गुणयित्वा ४४३ संमेल्य ४४२ चतुर्भिरपवर्तने १३ उभयलोकाधिक्यं स्यात् । दक्षिणोत्तरपरिधिः सुगमः ॥ १२२ ॥ ___ अथ लोकपरिवेष्टितवायुस्वरूपादिनिर्णयार्थमाह;गोमुत्तमुग्गणाणावण्णाण घणंबुधणतणूण हवे । वादाणं वलयतयं रुक्खस्स तयं व लोगस्स ॥ १२३ ॥
गोमूत्रमुद्गनानावर्णानां घनांबुघनतनूनां भवेत् । वातानां वलयत्रयं वृक्षस्य त्वगिव लोकस्य ॥ १२३ ॥ गोमुत्त । गोमूत्रमुद्गनानावर्णानां घनोदधिधनवाततनुवातानां वलयत्रयं लोकस्य भवेत् वृक्षस्य त्वगिव ॥ १२३ ।।
अथ तद्वायूनां बाहुल्यनिर्णयार्थमाह;जोयणवीससहस्सं बहलं वलयत्तयाण. पत्तेयं । भूलोयतले पासे हेद्वादो जाव रज्जुत्ति ॥ १२४ ॥