________________
ज्योतिर्लोकाधिकारः।
१३१
मणुसुत्तरोत्ति मणुसा मणुसुत्तरलंघसत्तिपरिहीणा। परदो सयपहोत्ति य जहण्णभोगावणीतिरिया॥३२३॥
मानुषोत्तरांतं मनुष्याः मानुषोत्तरलंघशक्तिपरिहीनाः । परतः स्वयंप्रभातं च जघन्यभोगावनितिर्यचः ॥ ३२३ ॥ मणुसु । मानुषोत्तरपर्वतपर्यंतं मनुष्याःमानुषोत्तरलंघनशक्तिपरिहीणाः । अस्मात् परतः स्वयंप्रभाचलपर्यंतं जघन्यभोगावनीतियचो भवंति ॥ ३२३ ॥ कम्मावणिपडिबद्धो बाहिरभागो सयंपहगिरिस्त । वरओगाहणजुत्ता तसजीवा होंति तत्थेव ॥ ३२४ ॥ कर्मावनिप्रतिबद्धो बाह्यभागः स्वयंप्रभगिरेः । वरावगाहनयुक्ताः त्रसजीवा भवंति तत्रैव ॥ ३२४ ॥ कम्माव । छायामात्रमेवाऽर्थः ॥ ३२४ ॥ अथैतद्गातापरा|क्तोत्कृष्टावगाहनमेकेंद्रियावगाहनपुरस्सरमाह;-- अधियसहस्सं वारस तिचउत्थेकं सहस्सयं पउमे । संखे गोम्हि भमरे मच्छे वरदेहदीहो दु ॥ ३२५ ॥
अधिकसहस्रं द्वादश त्रिचतुर्थमेकं सहस्रकं पझे। संखे गृष्मे भ्रमरे मत्स्ये वरदेहदीर्घ तु ॥ ३२५ ॥
अधिय । साधिकसहस्रयोजनानि द्वादशयोजनानि योजनत्रिचतुर्थ एकयोजनसहस्रयोजनं च यथासंख्येन पझे, शंखे, ग्रैष्मे सहस्रपद्याख्यत्रसविशेषे इत्यर्थः, म्रभरे, मत्स्ये वरदेहदैर्घ्यं स्यात् ॥ ३२५ ॥
अथ तेषामेव व्यासोदयौ कथयति;-- वासिगि कमले संख मुहुदओ चउपंचचरणमिह गोम्ही वासुदओ दिग्घट्ठमतद्दलमलिए तिपाददलं ॥ ३२६ ॥
