________________
આત્માનુશાસન
૧૫૭ તે પાપીઓ તરુ મૂળથી ઉચ્છેદી ફળ શું મેળવે? ૨૪ તન મન વચનથી કૃત કારિત અનુમોદન પ્રાપ્ય છે; તે ધર્મ સુખકારણ અહો! તો કેમ ના સંગ્રાહ્ય એ? ૨૫
જ્યાં સુધી ધર્મ વસે ઉરે, હણનારને પણ ના હણે, પણ ધર્મ જો ઉરથી ખસ્યો, તો પરસ્પર ચઢતા રણે; નિજ પિતા પુત્ર હણે જુઓ! હિંસા અહિંસા ના ગણે, આ વિશ્વની રક્ષા ખરેખર, ધર્મ એકજથી બને. ૨૬ સુખ અનુભવવા માત્રથી કંઈ પાપ ના બંધાય છે, પણ ધર્મ-ઘાતક દુષ્ટ સૌ આરંભ પાપ કમાય છે; મિષ્ટાન ભક્ષણ માત્રથી કંઈ ના અજીરણ થાય છે, પણ માપથી તે અધિક તો વિવેક વિણ દુઃખ થાય છે. ૨૭ પ્રત્યક્ષ દુઃખનું ધામ જો મૃગયાદિ પાપી આચરે, સુખકલ્પના ત્યાં, “દુખ ભયંકર પામનાર ભવાંતરે; ઈન્દ્રિય સુખ ત્યાગ્યા વિનાય વિવેકીઓ જે આચરે, તે ઉભય ભવ હિતકાજ સુખકર ધર્મ કાં ન તું મન ધરે? ૨૮ નિર્દોષ તનધનધારી રક્ષણવિણ જે ભયથી કંપતી; તૃણ દાંતમાં મૃગી વ્યાધ હણતા, પરની તો સ્થિતિ શી થતી? ૨૯ પશુન્ય ચોરી કપટ જૂઠું, પાપ એ સૌ પરિહરી; ધન ધર્મ યશ સુખ કાજ સાધી, લે ઉભય ભવહિત કરી. ૩૦ કર પુણ્ય, તેથી પ્રબળ ઉપદ્રવ પણ ન દુઃખદાયી થશે, ઉપદ્રવ કદાપિ સંભવે સંપત્તિ તો તે આપશે; સંતાપહેતુ સકળ જગને, ઉષ્ણરશ્મિ જો થતો; તે પણ જુઓ! કમલો વિષે સુવિકાસ લક્ષ્મી અર્પતો. ૩૧ મંત્રી બૃહસ્પતિ, વજ આયુધ, દેવ સૈનિક ઇન્દ્રના, વળી સ્વર્ગ દુર્ગ, કૃપા હરિની, હાથી ઐરાવત છતાં;
