________________
आगम
(४४)
प्रत
सूत्रांक
[२२]
गाथा
।।५८..।।
दीप अनुक्रम [८९]
नन्दीहारिभद्रीय वृचौ
।। ५४ ।।
"नन्दी"- चूलिकासूत्र -१ ( मूलं वृत्तिः)
मूलं [२२] / गाथा ||१८||
थाऽभिप्रायः । न च क्षयकार्येण अवश्यमनवरतमेव भवितव्यमिति दर्शयन्नाह अह णवि एवं ता सुण जहेव खीणंतराइओ अरहा। संतेवि अंतरायक्स्वयम्मि पंचप्पगारम्मि ॥ ७ ॥ सततं न देति लहति व भुंजति उबभुंजई व सव्वन्नू । कज्जम्मि देति लभति व मुंजंति तहेव इहइंपि ।। ८ ।। किंच दिंतस्स लभतस्स य मुंजंतस्स व जिणस्स एस गुणो । स्वीणंतराइयत्ते जं से विग्धं न संभवइ ॥ ९ ॥ उवत्तस्सेमेव य णाणम्मि व दंसणम्मि व जिणस्स । वीणावरणगुणोऽयं जं कसिणं मुणइ पासइ वा ॥ १० ॥ चो०- पासंतोऽवि न जाणह जाणं व ण पासती जड़ जिणिदो। एवं न कदाइवि सो सम्वन्नू सव्वदरिसी य ॥ ११ ॥ पश्यन्नपि न जानाति जानन्वा न पश्यति यदि जिनेद्रः एवं न कदाचिदप्यसौ सर्वज्ञः सर्वदर्शी वा, युगपदन्यतरोपयोगकालेऽन्यतरोपयोगाभावादिति गाथार्थः ॥ सिद्धान्तवा - याह-जुगवमजाणतोऽवि हु चउहिवि णाणेहिं जहेषु चडणाणी । भण्णइ तहेव अरहा सव्वन्नू सव्वदरिसी य ॥ १२ ॥ इयं तु निगदासिदैव, नवरं क्षायिकभावमाश्रित्येति गाथार्थः ॥ पुनरप्याह-तुल्ले उभयावरणक्वयम्मि पुय्यतरमुष्भवो कस्सी । दुबिहुवयोगाभावे जिणस्स जुगवंति चोदेति ॥ १३ ॥ तुल्ये उभयावरणक्षये केवलज्ञानदर्शनावरणक्षये पूर्वतरं प्रथमतरमुद्भवः - उत्पादः कस्य?, यदि ज्ञानस्य स किंनिबन्धन इति वाच्यं तदावरणक्षयनिबन्धन इति चेत् दर्शनेऽपि तुल्य इति तस्याप्युद्भवप्रसंगः, एवं दर्शनेऽपि वाच्यं, अतः स्वावरणक्षयेऽपि दर्शनाभाववत् ज्ञानस्याप्यभावप्रसंग: विपर्ययो वा एवं द्विविधोपयोगाभावे जिनस्य युगपदिति चोदयति, अयं गाथार्थः । अत्र सिद्धान्तवाद्याह-भण्णति ण एस नियमो जुगप्प नेण जगवमेवेह । होयव्वं उबओगेण एत्थ सुण ताव दितं ॥ १४ ॥ जह जुगवुप्पत्तीयवि सुप्ते सम्मत्त
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित.. आगमसूत्र - [ ४४ ], चूलिकासूत्र -[१] "नन्दीसूत्र" मूलं एवं हरिभद्रसूरिजी रचिता वृत्तिः
~59~
केवलोपयोगवादः
॥ ५४ ॥