________________
आगम
(४०)
आवश्यक- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः) भाग-३ अध्ययनं [१], नियुक्ति: [८१०], विभा गाथा [२७०], भाष्यं [१५०...], मूलं [- /गाथा-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक" नियुक्ति: एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत सूत्रांक
पुवाइआमु महादिसामु पडिबजमाणओ होइ । पुषपडिवन्नओ पुण अभयरीए दिसाए उ ॥१०॥
पूर्यादिकासु क्षेत्रतो महादिक्षु विवक्षिते काले सर्वेषामपि सामायिकानां प्रतिपद्यमानको भवति, न न भवति, तत्सम्भवस्त्वस्ति, न पुनर्भवत्येव, कदाचित्तस्य तास्वभवनात्, पूर्वप्रतिपक्षः पुनश्चतुर्णामपि सामायिकानामन्यतरस्यां दिशि भवत्येव, पुन शब्दस्यैवकारार्धत्वात्, न पुनर्न भवति, एतदपि सामान्येनोक्त, विशेषतस्त्वेवमवंगन्तव्यम्-त्रयाणां सम्यक्त्वसामायिकश्रुतसामायिकदेशविरतिसामायिकानां चतसृष्वपि पूर्वादिकासु महादिक्षु नियमेन पूर्वप्रतिपन्नकोऽस्ति, सर्वविरतिसामायिकस्य तु पूर्वापरदिशोनियमेन, दक्षिणोत्तरयोस्तु भजनया, एकान्तदुष्षमादिकाले भरतैरावतेषु सर्पविरतेरुच्छेदात्, विदिक्षु पुनश्चतसम्वपि तथा अर्ध्वाधोदिगदये च चतुर्णामपि सामायिकानां न पूर्वप्रतिपन्नो नापि प्रतिपद्यमानका, तावेकप्रादेशिकत्वेन चतुष्पादेशिकत्वेन च जीवावगाहनानामसम्भवात् , स्पर्शनामात्रं भवेदपि पुनः, तथा चाह भाष्यकार:“छिन्नावलिरुअगागिइदिसासु सामाइयं न जं तासु । सुद्धासु नावगाहइ जीवो ताओ पुण फुसिज्जा ॥१॥” (वि.२७०) तापक्षेत्रप्रज्ञापकदिशावधिकृत्याह-अदृसु चरण्ह नियमा पुषपवन्नो उदोसु दुण्हेव । दुण्ह उ पुछपवन्नो सिअनन्नो तावपनवए ॥२॥ तापक्षेत्रविषये प्रजापकविषये च पुनरष्टसु पूर्वादिकासु दिक्षु चतुर्णामपि समायिकानां नियमात् पूर्वप्रतिपन्नोऽस्ति, प्रतिपद्यमानस्तु भाभ्यः-कदाचिद्भवति कदाचिन्नेति, तथा यो:-अधिोरूपयोर्दिशोद्वयोः सम्यक्त्वसामायिकश्रुतसामायिकयोरेवं पूर्वप्रतिपन्नो नियमादस्ति, प्रतिपद्यमानकस्तुभाज्य इत्यर्थः, 'दोण्ह उ' इत्यादि, द्वयोः पुनः देशविरतिसामायि। कसर्वविरतिसामायिकयोरूर्वाधोदिशोः स्यात्-भजनया पूर्वप्रतिपन्नः, कदाचिद्भवति कदाचिन्नेति, अन्यः पुनः प्रतिपद्य
दीप अनुक्रम
an den
~295