________________
आगम
(४०)
आवश्यक"- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः) भाग-३ अध्ययनं [१], नियुक्ति: ७९५], वि०भा०गाथा H, भाष्यं [१४९...], मूलं - गाथा-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक' नियुक्ति: एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत
सत्राक
%
E0
%
दीप अनुक्रम
श्री आव-11गुणा एच, न द्रव्याणि, तस्मात्स एव तात्त्विका इति पर्यायाधिकेनोक्ते द्रव्याधिकः प्राह-द्रव्याण्येव च परमार्थतः सन्ति, सामायिके श्यक मल-18न गुणाः, यतो द्रव्यप्रभवा गुणाः, न गुणप्रभवानि द्रव्याणि, किमुक्तं भवति :-द्रव्यत्वेनोत्पादविगमपरिणामप्रकारस्तेषां किमिति य. वृत्तौ हितेषां गुणानामुत्पादो भवति, तेषां परोपादानत्वात् , नतु गुणेपूक्तप्रकारेण द्रव्याणां, तेषामपरोपादानत्वात् , तस्मात् तान्येव 31 उपोदपात द्रव्याण्यन्तर्विशेषणीभूतगुणानि तात्त्विकानि, न गुणा इत्यात्मैव सामायिकम्, एवं पर्यायाधिकेन द्रव्याधिकेन च
स्वमते उद्भाविते परस्परविरुद्धमताकर्णनतो व्याकुलीचित्तः सन् शिष्यः प्रश्नयति-भगवन् ! किमत्र तत्त्वमिति !, ॥४३॥ तत आचार्यः स्वसिद्धान्तमुपदर्शयति-जं जं जे जे भावे' गाथा, यत् यत् द्रव्यमात्ममृदादिकं यान् यान् भावान्
पर्यायान् विज्ञानघटादीन् परिणमति-तादात्म्येन प्रतिपद्यते प्रयोगतो विश्रसातो वा 'तं तहे'ति-अगृहीतवीप्सोऽपि प्राग्वीप्सोपन्यासादयं शब्दो वीप्सां गमयति, तत् तत् तथा तथा परिणमन्तं जानाति जिनो-भगवान् केवली, यस्मादपर्याये-पर्यायरहिते 'जाणणा' केवलज्ञानेनापि परिज्ञा नास्ति, तस्मात् द्रव्यपर्यायात्मकं वस्तु तात्त्विकं, केवलिना तथाsवगतत्वाद्, अतः सामायिकभावपरिणत आत्मा सामायिकमिति स्थितं । व्याख्यातं किमिति द्वारं, अधुना कतिविधमिति द्वारं व्याचिख्यासुराह
सामाइयं च तिविहं समत्त सुंअं तहा चरितं च । दुविहं चेव चरितं अगारमणगारिअंचेव ॥ ७९५ ॥ ४ ॥४३३॥ * सामायिकं प्राग्निरूपितशब्दार्थ, चः परणे, विविध-त्रिभेद, तद्यथा-सम्यक्त्वम्, अत्रानुस्वारलोप आपत्वात् , श्रुतं
चारित्रं, सम्यक्त्वसामायिक श्रुतसामायिक चारित्रसामायिकमित्यर्थः, चशब्दः स्वगतानेकमेदप्रदर्शनार्थः, तत्र
90X4%*
Fri P
ornoleh
... आगम साक्षी-पाठः रूपेण गाथा || ७९४ || हारिभद्र-वृतौ || ७९५ || रुपेण अपि उक्तं, अत्र सा 'गाथा-व्याख्या' वृत्ति रूपेण प्रदर्शिता:
... अथ सामायिकस्य त्रिविध / चतुर्विध भेदानां परिचय आरभ्यते
~282