________________
आगम
(४०)
प्रत सूत्रांक
[-]
दीप
अनुक्रम
[-]
Jan Education In
“आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (निर्युक्तिः + वृत्तिः) भाग-२
अध्ययनं [-] निर्युक्तिः [२०७-२०८], वि० भा० गाथा [-] भाष्यं [४...] मूलं [- / गाथा-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित.. आगमसूत्र -[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक" निर्युक्तिः एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्तिः
तीमित्वा हस्तपुटेषु मुहूर्त्त घृत्वा कक्षासु स्वेदयित्वा स प्राग्वदसमीचीनः समीचीनो वा वेदितव्यः, चतुष्कसंयोगे एक एव भङ्गः हस्ताभ्यां वृष्ट्वा पत्रपुटेषु तीमित्या हस्तपुटेषु घृत्वा कक्षासु स्वेदयित्वा इति ॥ अमुमेवार्थमुपसंहरन्नाह
घंसेऊणं तिम्मण सणतिम्मणपवालपुडभोई । घंसणतिम्मपवाले हत्थउडे कसे य ॥ २०७ ॥ अस्या भावार्थ उक्त एव, नवरमियमुक्तार्थविषया अक्षरयोजना- घृष्ट्वा भुक्तवन्तः, तीमनं प्रवालपुटे तदनन्तरं कृत्वा भुक्तवन्त इत्यनेन प्रागभिहितप्रत्येकभङ्गकाक्षेपः कृतः, तथा हस्ताभ्यां घर्षणं कृत्वा तीमनं च प्रवालपुढे ततो भोजिन इत्यनेन समस्तद्विक संयोगभङ्गकाक्षेपः, तथा घर्षणं हस्ताभ्यां तीमनं प्रवालपुढे तदनन्तरं मुहूर्त्त हस्तपुढे करणं कृत्वा भुक्तवन्त इत्यनेन समस्त त्रिकसंयोगभङ्गकाक्षेपः, 'कक्खसेए य' इति अत्र चशब्दो घर्षणादिसमुच्चयार्थः, ततोऽयमर्थः - हस्ताभ्यां घर्षणे प्रवालपुटे तीमने हस्तपुढे च कियन्तं कालं धरणे तदनन्तरं च कक्षास्वेदे कृते सति भुक्तवन्तः, एतेन चतुष्कसंयोगभङ्गकोऽभिहितः । अत्रान्तरे
अगणिस्स य उट्ठाणं वणधंसा दट्टू भीय परिकहणं । पासेसुं परिछिंदह गेण्हह पागं ततो कुणह ॥ २०८ ॥
ननु ते मिथुनकाः सर्वे तीमनादि भगवतीर्थ करोपदेशात्कृतवन्तः, स च भगवान् जातिस्मरः ततः किमित्ययुत्पादो| पदेशं न दत्तवान् १, उच्यते, तदा कालस्य एकान्तस्निग्धतया सत्यपि यत्ते वह्न्युत्पादाभावात्, भगवांस्तु विजानाति - न एकान्तस्निग्धरुक्षयोः कालयोर्वियुत्पादः, किन्तु विमात्रया स्निग्धरूक्षकाले, ततो नादिष्टवानिति । ते च मिथुनका | यदा चतुर्थभङ्गविकल्पितमप्याहारं काल दोषान्न जीर्णवन्तस्तदा अस्मिन् प्रस्तावे कालस्य स्निग्धरूक्षत्वाद्वने दुमाणां पर
For Pivote & Personal Use Only
~117~
ganelibrary.org