________________
आगम (४०)
"आवश्यक’- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः) भाग-१ अध्ययनं , नियुक्ति: [१२२-१२३], भाष्यं H, वि०भा०गाथा [१३३०-१३३१], मूलं - /गाथा-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक नियुक्ति: एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत सूत्रांक
CAKAC
दीप अनुक्रम
तिनाम त्रीन्द्रियजातिनाम चतुरिन्द्रियजातिनाम इति, चः समुच्चये, तथा आतपनाम उद्योतनाम स्थावरनाम सूक्ष्मनाम
साधारणनाम अपर्याप्तकनाम निद्रानिद्रां प्रचलामचलां स्त्यानद्धि च, एताश्च पोडशापि कर्मप्रकृतीः क्षपयित्वा तदन15/न्तरं यदष्टानां कषायाणां शेष तत् क्षपयति, सर्वमिदमन्तर्मुहूर्त्तमात्रेण, ततो नपुंसकवेदं ततः खीवेदं ततो हास्यादिपर्दू,
ततः पुरुषवेदस्य खण्डनयं कृत्वा खण्डद्वयं युगपत् वपयति, तृतीयं तु खण्डं सञ्चलनक्रोधे प्रक्षिपति, पुरुषे प्रतिपत्तययं । क्रमः, नपुंसकादौ प्रतिपत्तर्युपशमश्रेणिन्यायो वक्तव्यः, ततः क्रोधादीन् चतुरः संज्वलनान् प्रत्येकमन्तर्मुहूर्त्तमात्रेण क्षपयति, क्षपणं चैषां खण्डत्यादिकरणक्रमेण पुरुषवेदवत् वाच्यं, क्रोधसत्कं च तृतीयं खण्डं माने प्रक्षिपति, मानसत्कं मायायां मायासत्कं लोमे, क्षपणकालश्च प्रत्येकं सर्वत्रान्तर्मुहर्चप्रमाणो मन्तव्यः, श्रेणिरपि सो अन्तमुहसेमाना, एकस्मिन्नप्यन्तर्मुहर्ने लघुतराणामन्तर्मुहूर्तानामसङ्ख्येयानां भावात् , लोभस्य तु चरमं तृतीयं खण्डं सोयानि | खण्डानि करोति, तानि च खण्डानि पृथक् पृथक् कालभेदेन क्षपयति, तेषामपि च सङ्ख्याततमं चरम खण्डमसयेयानि खण्डानि करोति, तानि तु समये समये एकैकशः क्षपयति । इह व क्षीणदर्शनसप्तको निवृत्तिबादर उच्यते, तत अङ्कमनिवृत्तिवादरो यावत् सङ्ख्याततम चरमं लोभखण्ड, तत ऊ मसङ्ख्येयानि लोभखण्डानि प्रतिसमयमेकैकं क्षपयन | सूक्ष्मसम्परायो यावच्चरमलोभांशक्षयः, अत ऊर्दू यथाख्यातचारित्री भवति, उक्कं च--"दंसणमोहक्सवणे, नियहि |
अनियहिबादरो परतो । जाव र सेसो संजलणलोभमसंखेजभागोत्ति॥॥ तदसंखेजवभागं समये समये खवेइ एफेकं ।। ना.सू.२२एरथ व सुहुमसरामो लोभाणू जाव इकोनि ॥२॥ (वि. १३१-१)" महासमुद्रमतरणपरिमान्तवत् मोहसागर
-
2
4.4
4
-4
~268~
