Raj Hriday Part 14

SR No.: 007189
Original Sutra Author: N/A
Publisher: Vitrag Sat Sahitya Prasarak Trust
Publication Year: 2014
Total Pages: 450
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 13 MB

Page 272

પત્રાંક-૭૦૬
૨૫૫ હો સકતા હૈ. ફિર ભી ઉસકો તીન કષાય મૌજૂદ હૈં. કષાય બહુત મંદ હો ગયા. ૩૧ સાગરકી સ્થિતિમેં નવમી રૈવેયક જાનેવાલા મિથ્યાષ્ટિ દ્રવ્યલિંગી હોવે તો ભી ઉસકો ચારોં કષાય પડે હૈં. ચારોં ચાર ચોકડી પડી હૈ. અનંતાનુબંધી, પ્રત્યાખ્યાનવરણી, અપ્રત્યાખ્યાનવરણી, સંજ્વલન. ઉસમેં તો તીવ્ર-મંદતાકા કોઈ હિસાબ નહીં હૈ. સમ્યફ પ્રકારસે તો એકએક ચોકડીકા ગુણસ્થાન અનુસાર અભાવ હોતા હૈ. ચારિત્રગુણકી બાત લે લેવે ઔર અપને દોષ કો રક્ષણ કરે, બચાવ કરે. તો જિસકો સ્વભાવ યા ગુણકી પ્રાપ્તિ કરની હો, વહ દોષકા બચાવ કરકે, દોષકા સંરક્ષણ કરે યહ બાત બિલકુલ અપને ધ્યેયસે વિરુદ્ધ Lineવાલી હૈ.
સમ્યગ્દષ્ટિ માને સ્વભાવદષ્ટિ માને ગુણદૃષ્ટિ. સ્વભાવમેં તો ગુણ હૈ. સ્વભાવ તો સબ અનંતગુણ કા સમૂહ હૈ. ગુણદૃષ્ટિવાલા કભી અપને દોષકા બચાવ નહીં કરે, દૂસરેકે દોષકા ભી બચાવ નહીં કરે. યહ સિદ્ધાંતિક બાત હૈ, જિસકો ગુણ પ્રાપ્ત કરના હો, જિસકો સમ્યગ્દર્શન પ્રગટ કરના હો યા જિસકો ગુણદૃષ્ટિ પ્રગટ હુઈ હો, વહ કભી અપને દોષકા બચાવ નહીં કરેગા. જિસપર મમત્વ હો ઔર જિસકા પક્ષ હો, (વહ) પક્ષપાત કરકે કિસી દૂસરેકે દોષકા ભી બચાવ નહીં કરેગા. ક્યાં ? કિ ઇસમેં સિદ્ધાંત વિપરીત હો જાતા હૈ. ગુણ પ્રાપ્ત કરનેકા જો અપના સિદ્ધાંત હૈ વહ સિદ્ધાંતિક નુકસાન હો જાતા હૈ. ઇસલિયે જો અપને દોષ કા બચાવ કરતા હૈ યા અપનેવાલે હૈં ઐસા માનકર દૂસરેકા પક્ષપાત કરકે ઇસકે દોષકા જો બચાવ કરતા હૈ, ઉસકો દોષદૃષ્ટિ તીવ્ર હુઈ હૈ, ઉસકો ગુણદૃષ્ટિ પ્રગટ હોને કી કોઈ પરિસ્થિતિ નહીં હૈ. ઉસકી Line બિલકુલ ઊલટી હૈ.
ઐસા કહા હૈ કિ જ્ઞાન હોનેપર કામ, ક્રોધ, તૃષ્ણા આદિ.. જો પ્રકૃતિ હૈ વહ નિર્મુલ હો જાતી હૈ. યહ સત્ય હૈ.” ક્યોંકિ સચ્ચા જ્ઞાન તો ઉસકા અભાવ કરતા હી હૈ. ગુણસ્થાન અનુસાર ઉસકા અભાવ હોતા હી જાતા હૈ: ‘તથાપિ ઉન વચનોંકા ઐસા પરમાર્થ નહીં હૈ કિ જ્ઞાન હોનેસે પહલે વે મંદ ન પડે યા કમ ન હોં.” બચાવ કરનેવાલે ક્યા કહેંગે? હમ તો જ્ઞાની નહીં હૈ, હમકો તો અભી જ્ઞાન નહીં હુઆ હૈ. ઇસલિયે હમારી પ્રકૃતિ કહાં-સે ચલી જાયેગી? જિસકો જ્ઞાન હુઆ હો ઉસકો પ્રકૃતિકા નાશ