Raj Hriday Part 14

SR No.: 007189
Original Sutra Author: N/A
Publisher: Vitrag Sat Sahitya Prasarak Trust
Publication Year: 2014
Total Pages: 450
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 13 MB

Page 265

૨૪૮
રાજહૃદય ભાગ-૧૪
ઇતના પચ્ચખાણ કરતે હૈં, ઇતના વૃત્તિકા સંયમ કરતે હૈં. તો વૃત્તિકો તો રોકતે હૈ લેકિન ઇસકી અપેક્ષા યાની ઉસકી બરાબરીમેં દેખતે હૈ તો હમારા અભિમાન તો જ્યાદા બઢતા હૈ. યહ બાત કબ પતા ચલતી હૈ ? કિ જબ અપને પરિણામકા અવલોકન કરતા હૈ ઉસકો પતા ચલતા હૈ. વરના તો ઐસા લગતા હૈ કિ હમ તો ઐસા કરતે હૈ, હમતો વ્રતી હૈં, પરિણામ કો બહુત સંયમમેં રખતે હૈં. બસ ! અભિમાન કિતના હોતા હૈ વહ પતા નહીં
ચલતા.
દેખિયે ! ઇસમેં સૂક્ષ્મતા કચા હૈ ? પરલક્ષી જ્ઞાનમેં વ્રતાદિ સંયમ હોતે હુએ ભી ઉસકે અભિમાનકા પતા નહીં ચલતા. ઔર સ્વલક્ષીજ્ઞાન હોવે તો વૃત્તિ કા સંયમ હોતે-હોતે સાથમેં હી અભિમાન હો જાવે તો ઉસકા પતા ચલ જાતા હૈ. સ્વલક્ષીજ્ઞાન ઔર પરલક્ષીજ્ઞાનમેં ક્યા અંતર હૈ ? કયા ભેદ હૈ ? હૈ તો ધાર્મિકક્રિયા. જો ભી વૃત્તિ હૈ ઉસકો સંયમિત કરના. કિસી ભી પ્રકારકી વૃત્તિકો સંયમિત કરના એક ધાર્મિક બાત હૈ. કષાયકી મંદતા ભી હોતી હૈ. પરંતુ પરલક્ષીજ્ઞાનમેં ઉસ વક્ત જો અભિમાન હોવે તો પતા ખુદકો નહીં ચલે. ઔર સ્વલક્ષીજ્ઞાન હોવે તો ઉસકો પતા ચલ જાવે કે અરે..! મૈંને ઇસ ધાર્મિક પ્રક્રિયામેં કષાય મંદ કિયા લેકિન સાથ સાથ મેરા અહંભાવ ઔર અભિમાન તો બઢા. સાથમેં અભિમાન તો હુઆ. તો યે જો અવગુણ હોતા હૈ, ધાર્મિક ક્રિયા કરતે હુએ ભી જો અવગુણ હોતા હૈ ઉસકા પતા સ્વલક્ષીજ્ઞાનમેં આતા હૈ, પરલક્ષીજ્ઞાનમેં નહીં આતા.
ઉસીકો મુમુક્ષુકી ભૂમિકામેં અંતર અવલોકનકે વક્ત કૈસે પરલક્ષ મિટતા હૈ ? ઔર કૈસે સ્વલક્ષ હોતા હૈ ? યે યહાં સે નીકલતા હૈ. ‘કેશવલાલભાઈ’ કે અપને નિવેદનસે નીકલતા હૈ. ઉસને ઇતના અપના સૂક્ષ્મ અવલોકન કરકે યહ બાત લીખી હૈ કિ મૈં વૃત્તિકો કુછ ભી પ્રકારસે રોકતા હૂં, લેકિન રોકતે હુએ, ઉસવક્ત રોકતે હુએ માને ઉસી વક્ત કચા હોતા હૈ ? કિ ઉસકી અપેક્ષા અભિમાન વિશેષ હો જાતા હૈ. કષાય મંદ હોતા હૈ ઔર અભિમાન જ્યાદા હો જાતા હૈ. નુકસાન જ્યાદા હુઆ. ઐસા. એક તો અપને અભિમાનકે દોષકા નિવેદન કિયા. દૂસરા કહતે હૈં.
મુમુક્ષુ :– One side થી વ્યવહાર થયો.
પૂજ્ય ભાઈશ્રી :– વ્યવહા૨સે માને ?
==