________________
પત્રાંક-૪
૨૩૭
જિસકી ઇન્દ્રિયોંકી વૃત્તિ શાંત હુઈ હો ઔર જ્ઞાનીપુરુષકી દૃષ્ટિમેં જિસકો ત્યાગ કરને કે લિયે લાયકાત આયી હો ઔર સચ્ચા વૈરાગ્યવાન હો, જિસકા મોહગર્ભિત વૈરાગ્ય ન હો યા જિસકે વૈરાગ્યકે ગર્ભમેં અભી મોહ નહિ છીપા હો, ઉસકો હી ત્યાગ કરના યોગ્ય હૈ. યહી પ્રશસ્ત ત્યાગ હૈ ઐસા જિનસિદ્ધાંત કહતા હૈ.
મુમુક્ષુ :– મોહવૈરાગ્યવાન...
પૂજ્ય ભાઈશ્રી :- મોહવૈરાગ્યવાન માને ત્યાગ કા મોહ હોતા હૈ. ઔર ત્યાગ કરકે, વૈરાગ્યકી વૃત્તિ કરકે અંદર ગર્ભમેં જો મોહ પડા હૈ વહ ફિર બાહર આ જાતા હૈ. મોહગર્ભિત ત્યાગ ઉસકો કહતે હૈં, જિસકે ગર્ભમેં મોહ પડા હૈ. જૈસે માનગર્ભિત ત્યાગ હોતા હૈ, લોભગર્ભિત ત્યાગ હોતા હૈ. કિસીકો ખાને-પીનેકા કોઈ સાધન ન હો, કુટુંબ-પરિવાર ન હો. ચલો, ભાઈ ! સાધુ હો જાઓ. રોટી તો મિલેગી. યા તો સંપન્ન હો ફિર ભી માનકષાય બઢ જાતા હૈ કિ ચલો, બડે-બડે સેઠ લોગ ભી અપને કો વંદન કરેંગે. કપડે બદલને સે, સાધુકા વેશ લેને સે લોગોંકા માન હમકો મિલેગા. હમારી બાત મારેંગે, હમારી સુદેંગે, હમ ઉપદેશ દેંગે, હમ બડે ઉપદેશક હો જાયેંગે. હમારે બહુંત શિષ્ય હોંગે. યે સબ માનગર્ભિત હૈ. ઇસપ્રકાર યે સબ મોહગર્ભિત બાતેં હોતી હૈ ઔર ઐસા દેખનેમેં ભી બરાબર આતા હૈ. મુમુક્ષુ :– માતાજી કહેતા હતા એવો રુંધાયેલો કષાય ?
-
પૂજ્ય ભાઈશ્રી :– રુંધાયેલા કષાય. કષાય ભરા પડા હૈ. રુંધાયેલા મતલબ ભરા પડા હૈ.
ઐસે મંદ વૈરાગ્યવાન અથવા મોહવૈરાગ્યવાનકે લિયે ત્યાગકો અપનાના પ્રશસ્ત હી હૈ, ઐસા કુછ જિનસિદ્ધાંત નહીં હૈ. પહલેસે હી જિસે સત્સંગાદિકા યોગ ન હો...' શુરૂસે હી જિસકો સત્સંગ ન મિલા હો ‘તથા પૂર્વકાલકે ઉત્તમ સંસ્કારયુક્ત વૈરાગ્ય ન હો...' પૂર્વભવ કે વૈરાગ્યકા સંસ્કાર ન હો. ભોગ-ઉપભોગ તો પ્રત્યેક કા હૈ હી. ક્યોંકી સ્પર્શેન્દ્રિય તો નિગોદમેં ભી અનંત કાલ રહતી હૈ. ઇસલિયે ભોગ-ઉપભોગકા તો સંસ્કા૨ પડા હી હૈ. લેકિન જિસને વૈરાગ્યકા સંસ્કાર પૂર્વભવમેં ગ્રહણ નહિ કિયા