________________
પત્રાંક-૭૦૪
૨૩૫
કહતે હૈ તો હમ કયા સમજે ? મુમુક્ષુ ભી ચર્ચા કરેંગે કિ યહ બાત તો પરસ્પર અનુકૂલ નહીં દિખતી હૈ. થોડી ૫રસ્પર વિરુદ્ધ દિખતી હૈ. તો કૈસે હમ સમાધાન કરે ? શંકા નહીં કરના વહ બાત તો શુરૂ સે હી અપને યહાં નહીં હૈ.
યદિ ઐસા હી નિયમ બનાયા હો કિ ગૃહસ્થાશ્રમકા આરાધન કિયે બિના ત્યાગ હોતા હી નહીં હૈ તો ફિર વૈસે પરમ ઉદાસીન પુરુષકો, ત્યાગકા નાશ કરાકર, કામભોગમેં પ્રેરિત કરને જૈસા ઉપદેશ કહા જાયેગા, ઔર મોક્ષસાધન કનેરૂપ જો મનુષ્યભવકી ઉત્તમતા થી, ઉસે દૂર કર, સાધન પ્રાપ્ત હોનેપર, સંસારસાધનકા હેતુ કિયા ઐસા કહા જાયેગા.’ ઐસા હો જાયેગા કિ ઉસકો તો સંસારમેં ડાલ દિયા. મોક્ષકા અવકાશ હોને૫૨ ભી ઉસકો સંસારમેં ડાલ દિયા. તો યહ બાત ઉચિત નહીં હૈ.
ઔર એકાંતસે ઐસા નિયમ બનાયા હો કિ બ્રહ્મચર્યાશ્રમ, ગૃહસ્થાશ્રમ આર્દિકા ક્રમસે ઇતને ઇતને વર્ષ તક સેવન કરનેકે પશ્ચાત્ ત્યાગી હોના તો વહ ભી સ્વતંત્ર બાત નહીં હૈ. તથારૂપ આયુ ન હો...' યહ બાત સ્વતંત્ર નહીં હૈ. વહ તો પરાધીન હૈ. આયુકી પરાધિનતા હૈ. કોઈ આયુ નિશ્ચિત તો હૈ નહીં. સ્વતંત્રતતા હૈ નહીં કિ પચાસ સાલ યેંગે યા નહીં જીયેંગે. ‘તથારૂપ આયુ ન હો તો ત્યાગકા અવસર હી નહીં આયેગા.’ ઉસકો ત્યાગ કા અવસ૨ ભી નહીં આયેગા. વહ તો પહલે હી મર જાયેગા. ત્યાગ કરને સે પહલે હી ઉસકા આયુ પૂર્ણ હો જાયેગા. તો આત્મકલ્યાણકી બાત તો મનુષ્યભવમેં રહ જાયેગી.
ઔર યદિ અપુત્રરૂપસે ત્યાગ ન કિયા જાયે, ઐસા માનેં તો તો કિસીકો વૃદ્ધાવસ્થા તક ભી પુત્ર નહીં હોતા, ઉસકે લિયે કયા સમજના ?” આદમી પચાસ સાલ સે પચત્તર સાલકા હો ગયા ઔર ઉસકો પુત્ર નહીં હુઆ. તો ઉસકો ત્યાગ કરના હીં નહીં કયા ? યહ તર્ક દિયા હૈ કિ યહ બાત ઉચિત હી નહીં હૈ. જૈનમાર્ગકા ભી ઐસા એકાંત સિદ્ધાંત નહીં હૈ કિ ચાહે જિસ અવસ્થામેં ચાહે જૈસા મનુષ્ય ત્યાગ કરે;’ ત્યાગ કે લાયક ન હો ઐસા મનુષ્ય ભી ત્યાગ લે લેવે. ઐસા જૈન સિદ્ધાંત ભી કભી નહીં