________________
પત્રાંક–૩૫૮
૩૯૫ ને કિતની બાત અને અનુભવ સે ઐસી કી હૈ કિ શાસ્ત્રમ્ ઢુંઢને જાવે તો ઐસી બાત મિલે નહીં. ક્યોંકિ શાસ્ત્ર બહુ કમ માત્રામેં ઉપલબ્ધ હૈ ઔર જો ભી હૈ ઉસમેં ભી કહાં કોન-સી બાત પડી હૈ યે તો સબકો માલુમ ભી નહીં રહતી. જીવ ધાર્મિક ક્ષેત્રમેં પ્રવૃત્તિ કરતા હૈ તો જો કુછ ઉપદેશ ઉનકો મિલા હૈ, જો ઉપદેશ પાયા હૈ ઉસકે અનુસાર વહ કરતા હૈ.
યહાં “શ્રીમદ્જીને એક બહુત સુંદર બાત કી વહ યહ હૈ કિ – કુછ ભી પ્રવૃત્તિ કરતા હો, તેરી ધાર્મિક પ્રવૃત્તિ કુછ ભી હો, જરા અંતરમેં ઝાંક કરકે દેખ લેના, તલાશ કર લેના, ચોકસી કર લેના કિ તેરી દષ્ટિ કહાં હૈ. જગત પર, સમાજ પર તેરી દૃષ્ટિ હૈ યા કોઈ જ્ઞાની કે અભિપ્રાય કે અનુસાર કોઈ કામ હો રહા હૈ? પ્રાયઃ ધર્મ કે ક્ષેત્રમૈં જો ભી પ્રવૃત્તિ કરને મેં આતી હૈ ઉસમેં જીવ કી નજર સમાજ પર હી રહતી હૈ. કરીબ કરીબ હર જગહ પર લોકસંજ્ઞાપૂર્વક હી ધાર્મિક પ્રવૃત્તિ ચલતી હૈ. તો ઇસકા નિષેધ હૈ ઔર બહુત કડા નિષેધ હૈ ઇસકા. આ ઐસા કામ કરને સે લોગમેં, સમાજમેં કૈસા એક દિખાવ હોગા ? કૈસા હમારા Impression હોગા ઔર હમારી સ્થિતિ કૈસી રહેગી ? યે જગત કો મુખ્ય કરકે, સમાજ કો મુખ્ય કરકે હી કરીબ કરીબ હર જગહ કે ધાર્મિક પ્રવૃત્તિ ચલતી હૈ ઔર લોગ કરતે હૈં માનતે હૈં કિ હમ ધર્મ કે કાર્ય કરતે હૈ
વાસ્તવમેં ઐસી પ્રવૃત્તિ કરનેવાલે અપને આપકો હી નુકસાન કરતે હૈં. બહુત બડા નુકસાન કરતે હૈં. જ્ઞાની કે અભિપ્રાય કી ઓર દેખકર નહીં પાયા હૈ. ઇસમેં જ્ઞાનીકા અભિપ્રાય ક્યા હૈ ? ઐસા કભી ઉસને દેખા નહીં, ઇસ બાત કા ઉસકો વિચાર ભી નહીં ઔર જ્ઞાનીકા અભિપ્રાય કહાં-કહાં કૈસા હોતા હૈ ઉસકા પતા હી નહીં. ક્યોંકિ કભી જ્ઞાનીકો પહચાના નહીં ઔર (નાહીં) જ્ઞાનીકા પહચાન કરકે સંગ કિયા હૈ, સમાગમ કિયા હૈ. ઇસલિયે ઉસકા અભિપ્રાય કા ભી પતા નહીં. તો જબ મૂલમેં હી જ્ઞાનીકે અભિપ્રાય સે હી અનજાન હૈ, અનભિન્ન હૈ ઇસ પરિસ્થિતિમેં ક્યા હોગા ? ધાર્મિક પ્રવૃત્તિ કરનેવાલી કી પરિસ્થિતિ ક્યા હોગી ? કિ વહ અનિવાર્યરૂપ સે લોકસંજ્ઞામેં પડા હુઆ જીવ લોકસંજ્ઞાવશ હી પ્રવૃત્તિ કરેગા. હર પ્રવૃત્તિમેં ઉસકી નજર લોગોં કે પ્રતિ ચલી જાયેગી. ઐસા કરતે હૈં તો લોગોં કો ક્યા લગેગા ? હમારે વિષયમેં લોગ ક્યા અભિપ્રાય રખેંગે ? હમારે વિષયમેં ક્યા સોચેંગે ? યે બાત